Gaaf Peter, maar hoe pas ik aikidoprincipes praktisch toe in mijn werk?’ Als ik deze vraag gesteld krijg dan weet ik dat het proces werkt. Een mooi voorbeeld voor iedereen die regelmatig professioneel vergadert.

 

‘Henriette maakte nog niet zo lang als marketingdirecteur en enige vrouw deel uit van het directieteam van een groot installatiebedrijf. Een dochterbedrijf met een Duitse moeder waarvan duidelijke sporen waren terug te vinden in de bedrijfscultuur: hiërarchisch en formeel waarbij functietitels en posities ertoe doen. Haar voorganger was net metpensioen gegaan na een lang dienstverband waarin hij als een van de pioniers had meegeholpen om het bedrijf op tebouwen, samen met Henri, de directievoorzitter en Fred, de directeur operations. Anders dan Henri was Fred nietbetrokken geweest bij de selectie en aanstelling van Henriette. Al tijdens haar eerste directieoverleg liet hij zich gelden door haar verbaal aan te vallen, een soort proeve van bekwaamheid. Maar met haar reactie maakte Henriette een onuitwisbare indruk.

In plaats van zich in de verdediging te laten drukken liet zij Fred eerst rustig uitpraten. Ook daarna reageerde ze niet direct maar liet een korte stilte vallen, waarna ze rustig en zelfverzekerd opstond en naar het whiteboard achter devoorzitter liep. Daarop schetste zij een eenvoudig maar kraakhelder model dat zij vervolgens kort en bondig toelichtte. Al pratende was zij met een rechte rug langzaam in de richting van Fred bewogen. Op het moment dat zijschuin achter hem stond rondde zij haar verhaal af waarop ze Fred, die al met haar was meegedraaid, recht aan keek.Zonder omwegen vroeg ze hem hoe hij vond dat haar visie zich verhield tot zijn portefeuille. Fred had daarop niet direct een passend antwoord. Daarom nodigde Henriette hem uit om hierover samen na de vergadering verder te praten. Terwijl ze weer had plaatsgenomen op haar plek bedankte ze Fred vriendelijk en daarna de voorzitter die het stokje weer overnam.

 

Wat gebeurde hier?

In plaats van op Freds aanval te reageren koos Henriette haar eigen actie, vanuit rust en zelfvertrouwen, waarbij ze de vraag gewoon onbeantwoord liet. Daarbij gebruikte zij haar fysiek door haar rug te rechten en haar positie ten opzichte van Fred wat te veranderen. Daarmee gaf zij hem even geen houvast. Door aan het eind van haar betoog achter hem te gaanstaan kon ze vanuit zijn positie meekijken naar het model op het whiteboard. Op dat moment was zij het centrum vande beweging van waaruit ze Fred recht-door-zee een vraag stelde. Toen die daar geen raad mee wist, bood ze hem een sympathieke uitweg door een individuele afspraak te maken waarmee gezichtsverlies werd voorkomen. Tot slotrondde zij het zorgvuldig af door hem vriendelijk te bedanken en de rol van de voorzitter te respecteren. Wow!

 

De belangrijkste lessen op een rijtje

  1. Neem de tijd om, in plaats van te reageren, je eigen actie te kiezen en je rug te rechten.
  2. Als je iets wilt weten, stel dan je vraag zonder omwegen.
  3. Hou te allen tijde het grote plaatje, het hogere doel in de gaten en weet wat je daaraan wil bijdragen.
  4. Voorkom dat de ander onnodig gezichtsverlies lijdt.

 

Tot slot; als het niet in een keer goed gaat bedenk dan dat oefening kunst baart. Succes!

Wil je dit ook leren? contact ons of kijk op www.DojovoorLeiders.nl

 

#Businessaikido #Workshop #Keynotes #DojovoorLeiders #KIWORKX #Leiderschap #LeadershipBlackbelt

Nog een weekje tot aan het Kerstreces. Tijd voor wat bevrijdende gedachten ter reflectie op het afgelopen jaar én een goede start van 2024. Ik wens je alvast hele fijne dagen.

Onlangs stelde ik aan het begin van een keynote aan het publiek de vraag; ‘wie is er hard voor zichzelf?’ Vrijwel iedereen stak een hand op. Hoe zit dat bij jou? Het geeft toch te denken. We stellen niet alleen hoge eisen aan elkaar maar zeker ook aan onszelf. Dit ‘hard zijn’ gaat vrijwel altijd gepaard met mentale én fysieke spanning die, tenzij je het regelmatig helemaal oplost, maakt dat je langzaam maar zeker steeds minder goed gaat functioneren. Gelukkig kun je dit proces ook doorbreken en omkeren.

 

Zacht zijn voor jezelf? Hierom!

Goed om te weten; als je ontspannen bent dan ben je sneller, wendbaarder, veerkrachtiger, minder kwetsbaar en veel ontvankelijker voor je omgeving. Het is dan gelijk ook makkelijker om met feedback of kritiek om te gaan, eenvoudigweg omdat je het minder persoonlijk neemt. Je kunt beter luisteren en dat werkt direct door in de samenwerking met anderen waarbij jullie relatie ook meer ontspant. Fijn is dat! Zacht zijn betekent overigens niet slap. Het is juist een voorwaarde om superscherp en heel duidelijk te kunnen zijn.

 

Bevrijdende gedachten*

  1. Perfectie bestaat niet: durf fouten te maken. Het is veel belangrijker hoe je met een fout omgaat. Een fout die je goed herstelt is een stap vooruit.
  2. Naast je ratio heb je ook andere intelligentiebronnen. Op je gevoel vertrouwen is meestal raak.
  3. We hoeven niet overal om te strijden. Niet reageren en de ander even laten of gewoon je eigen actie kiezen (zonder schuldgevoel) zijn ook mogelijkheden.
  4. Je kunt een ogenschijnlijk ingewikkelde situatie vereenvoudigen door terug vallen op de principes**. Dan zie je door de bomen het bos weer.
  5. Hard werken is geen voorwaarde om gezien of gehoord te worden. Echt zijn volstaat. Wanneer je ontspannen en gecentreerd bent, gaat je omgeving zich vanzelf op jou richten.
  6. Altijd in balans zijn is een illusie. Onbalans is oké, want we kunnen dat simpel oplossen door een stapje terug te doen en onze balans te herstellen. Daarna kunnen we weer vooruit. Letterlijk en figuurlijk.

Misschien een wat ongewone tip om je te helpen ontspannen: stop iets zachts in je zak, zoals het pluisballetje op de foto hierboven, als herinnering aan het zo nu en dan even zacht zijn voor jezelf, elke keer als je eraan voelt. De afgelopen jaren heb ik er nogal wat uitgedeeld aan niet de minste leiders en andere professionals. Gewoon doen. Het werkt en het werkt heel direct. Ook voor grootmeesters …

 

Grootmeester in onbalans

‘Maar hoe kan het dat u altijd gecentreerd en in balans bent?’ werd Morihei Ueshiba (de grondlegger van de Japanse krijgskunst Aikido) ooit gevraagd. Heel even liet hij deze vraag tot zich doordringen. Hij streek even over zijn baard en zei toen: ‘Maar ik ben heel vaak uit balans. Alleen herken ik dat direct en weet dat heel snel te herstellen waardoor anderen dat kennelijk niet door hebben.’

 

* Bron: boek Business aikido (hoofdstuk 9, pagina 140).

**In Business aikido zijn 8 krachtige principes uitgewerkt waarmee je jouw succeskansen kunt vergroten vanuit ontspanning

Wie écht luistert doet iets bijzonders in onze hectische en overspannen wereld. Ik schreef hierover een paar jaar geleden deze blog voor stichting Nederland-Luistert.nl. In het kader van mijn voorbereidingen voor het Leadership Black Belt Programma kwam ik hem weer tegen. Nog actueel? Volgens mij onverminderd actueel. 

Een leider die goed luistert schept sterkere verbindingen tussen mensen, vergroot onderling begrip, voorkomt onnodig gedoe en behaalt veel betere resultaten. Dat kan zelfs moeiteloos. Dit laatste ontdekte ik door aikido, de kunst die ik al ruim 20 jaar met veel passie beoefen. Aikido betekent ‘de weg van de harmonie’. In tegenstelling tot de meeste krijgskunsten, waarbij het leren uitschakelen van tegenstanders het voornaamste doel is, gaat het in aikido juist om het inschakelen van medestanders. Dat is een hele andere intentie en écht luisteren is daarbij de sleutel. In deze blog licht ik toe hoe dat werkt en hoe jij dat voor je kunt laten werken.

 

Aikido, ‘de weg van de harmonie’

De Japanse krijgskunst aikido kent een sterke filosofische grondslag maar is tegelijk ook heel praktisch te maken. Dat maakt het tot interessant studiemateriaal voor leiders die echt een verschil willen maken. Aikido leren staat voor mij gelijk aan het ontwikkelen van (persoonlijk) leiderschap. Een toelichting. Morihei Ueshiba, de grondlegger van deze bijzondere kunst, was, zelfs voor een Japanner, klein van stuk. Toch wist hij veel grotere en sterkere opponenten ogenschijnlijk moeiteloos over de mat te gooien. Hoe deed hij dat? Het mag duidelijk zijn dat hij het niet moest hebben van kracht zetten, duwen of trekken. Ueshiba koos er voor om, in plaats van te proberen het relatieve nadeel van zijn postuur te compenseren, zich te richten op al die aspecten van een gevecht waarbij spierkracht en massa niet bepalend zijn. Bijvoorbeeld met zijn timing, de afstand die hij innam ten opzichte van de opponent, door altijd opereren vanuit het centrum van de beweging en volledig ontspannen kunnen blijven onder druk. In al deze aspecten bekwaamde hij zich uitzonderlijk waardoor hij zijn aanvallers altijd te snel of te slim af was. Om dit alles in het moment te laten samenvallen moest hij volledig ‘aan’ staan. Hij moest luisteren op alle niveaus tegelijk. Dus niet alleen met zijn oren maar met zijn hele hebben en houwen. Het Japanse karakter voor luisteren illustreert treffend wat dit impliceert.

 

Universele principes

Om dit te kunnen is enig begrip van universele principes behulpzaam. Ik noem ze hier eerst met een korte toelichting. Daarna leg ik uit hoe je ze praktisch voor je kunt laten werken.

  1. Ontspan volledig. Opdat je ontvankelijk bent voor signalen uit je omgeving
  2. Luister vanuit je ‘centrum’. Daarmee verbind je je hoofd, hart en lijf met elkaar en dat is echt een heel andere kwaliteit
  3. Ga aandachtig met elkaar om. Kies je intentie bewusten hanteer het ‘4 stappen communicatieproces’ hieronder.

Ad1. Ontspan volledig

Ontspannen zijn we sensitiever, ontvankelijker, flexibeler, sneller, energieker, evenwichtiger, aantrekkelijker en veel minder kwetsbaar. Andersom; indien gespannen dan blokkeren we van alles in ons lichaam. Het belet ons dan om überhaupt te kunnen luisteren. Ontspannen kun je doen door wat te vertragen in wat je aan het doen bent, bewust rechtop te gaan zitten of staan en naar je onderbuik te ademen.

Ad2. Luister vanuit je ‘centrum’

Je ‘centrum’ of ‘hara’ zoals dit in krijgskunsten wordt genoemd, is het fysieke balanspunt van je lichaam. Dit bevindt zich in je onderbuik, net boven je zitbotjes. Door je hiervan bewust te zijn ervaar je rust, ruimte en evenwicht. Je kunt het geheel dan veel makkelijker overzien en in verbinding blijven met je omgeving, zonder dat je jezelf daarin verliest. Onwillekeurig gaat je omgeving zich dan op jou richten en veel meer rekening met je houden.  Dat maakt echt luisteren veel gemakkelijker.

Ad3. Ga aandachtig met elkaar om

Dit lijkt misschien een open deur, maar, als je er op gaat letten hoe vaak onze aandacht in een gesprek wordt verstoord dan zal je ontdekken dat hierin veel te winnen valt. Denk maar aan het afdwalen met je gedachten, het reageren op specifieke woorden die iets in ons triggeren of het luisteren vanuit onze eigen agenda, in plaats van dat we luisteren om de ander oprecht te willen begrijpen. Dit laatste als een bewuste intentie kiezen is een belangrijke voorwaarde om echt te kunnen luisteren.

 

‘Wij vinden het niet zo erg om het met elkaar oneens te zijn.

Wij vinden het heel erg om niet gehoord of gezien te worden’

 

Écht luisteren in de praktijk

Enkele jaren geleden ging ik zelf grandioos de mist in. Ik was als HR-manager speciaal naar kantoor gekomen voor een kort, maar voor mij belangrijk overleg met een bestuurder. Hij zou die week daarna afwezig zijn. Op het moment dat ik hem enigszins gehaast zag binnenkomen, viel ik met de deur in huis, zonder mij af te vragen wat hem bezighield. Hij reageerde op mij, ik op hem en na een minuut of 10 was ons gesprek afgelopen, zonder het door mij beoogde resultaat. Pas toen hij mijn kamer verliet realiseerde ik wat ik had nagelaten. Ik had niet echt geluisterd.

Anderhalve week later zocht ik hem op, vroeg hem oprecht geïnteresseerd naar zijn vakantie en liet hem zijn verhaal doen en luisterde alleen maar. Daarna vroeg hij vanzelf naar mijn week. Zo weinig was er nodig om hem als medestander in te schakelen. In alle openheid deelde ik mijn ervaring van ons eerdere gesprek. We lachten er hartelijk om, bespraken de boel in alle rust en kwamen tot een gezamenlijk besluit.

Deze blog schreef ik een paar jaar geleden voor stichting Nederland-Luistert.nl. Meer hierover in mijn boek Business aikido.

1. Een fundamentele toevoeging aan leiderschapsontwikkeling: ‘The Leadership belts’

Op 19 en 20 oktober 2023 starten wij met de eerste stap op weg naar een Leadership Black Belt: het Leadership Core Programma. Deze 2 dagen staan in het teken van het creëren van het versterken van het fundament voor jouw leiderschap. Zelfbewust, zonder aarzelen weten waar je voor staat, volledig in je kracht en in staat om op elk moment je balans te herstellen. Voor leiders en professionals die écht een verschil willen maken. Meer over de ‘leadership belts’ en het daadwerkelijk behalen van je Leadership Black belt lees je in dit bericht.

 

2. Alles al gezien en gedaan?

Er is geen onderwerp waar meer over is geschreven dan leiderschapsontwikkeling. Zoveel studies, zoveel definities over wat leiderschap nu eigenlijk is. Valt hier nog wat aan toe te voegen? Jazeker! Zelfs voor leiders die denken dat zij alles al gezien en gedaan hebben.

In de afgelopen 20 jaar heb ik mij op allerlei manieren verdiept in leiderschap en de ontwikkeling daarvan. Van het lezen van ‘must read’ literatuur tot het zoeken van de confrontatie met mijzelf in outdoor-trainingen in de Franse natuur. Van beproefde, doordachte en gescripte leiderschapstrainingen tot out-of-the-box activiteiten, bedoeld om je eigen leiderschap te scherpen. Daarnaast het beoefenen van krijgskunsten waarvan aikido in het bijzonder. Wat al die zaken gemeen hebben is dat leiderschapsontwikkeling bij jezelf begint, dat het gaat over de bereidheid om je nek uit te steken voor een hoger doel, dat je daar écht voor gaat staan, anderen betrekt en weet te inspireren en daadwerkelijk voorleeft hoe dat doel te realiseren. Wat leiderschap écht inhoudt leer je door ‘de mat’ te betreden!

3. De ‘hele leider‘

Samengevat leer je op de mat om vanuit je eigen kern te werken (centreren) én in verbinding met anderen te blijven. Alleen dan kun je samen soepel bewegen en groeien. Maar ook de keerzijde; kracht zetten leidt direct tot weerstand en frustratie. Zo zijn er nog veel meer relevante en actuele lessen te leren die, op een principieel niveau, 1 op 1 overeenkomen met de werkvloer in organisaties. Even terug naar jou als leider: waar wij de neiging hebben om zaken vooral rationeel te benaderen leer je daaraan ook op gevoel werken. Wanneer je in staat bent om je hoofd (ratio), hart (intenties) en lijf (gevoel) met elkaar in lijn te krijgen, dan ben je moeiteloos krachtig. Het is aantrekkelijk om zo’n ‘hele leider’ te volgen. Die weet waar die voor staat en waar die naar toe wil, heeft oog voor z’n omgeving en weet anderen in hun kracht te laten functioneren. Daarop focussen wij dus in deze leiderschapsroute. Terug naar je kern en van daaruit een verschil leren maken.

4. Aikido beoefenen = leiderschap ontwikkelen

Voorbij de vorm (samen technieken oefenen op een mat) gaat het dus om leren harmoniëren. Verwar dit alsjeblieft niet met soft. Het is weliswaar zacht in contact, waardoor je exact aan kunt voelen wat anderen nodig hebben, maar tegelijkertijd ook haarscherp en krachtig. Het is een sensationeel gevoel om anderen kunnen beïnvloeden zonder kracht te hoeven gebruiken. Belangrijk om op dit punt te vermelden dat ‘winnen’ in aikido niet gaat om ‘winnen ten koste van …’. Het gaat erom samen te winnen. Dan zijn wij tot bijzondere prestaties in staat.

5. Stap voor Stap

Er bestaat geen quick-fix voor leiderschapsontwikkeling. Je kunt niet in 1 stap naar bovenaan de trap. Beter is om dat stap voor stap te doen. Wij vinden dat juist bijzonder omdat je zo echt tijd hebt om te vertragen, te verdiepen, te reflecteren de onderliggende principes echt te doorleven. Ook een Leadership Black Belt bereik je niet in één keer. Stap 1 is jezelf laten informeren hierover. Stap 2 is het Leadership Core Programma (orange belt). Daarin sta jij centraal, sprankelend en vol in je kracht. De volgende stap is het Leadership Circle Programma (green belt). Daarin leer je hoe je, met behoud van je eigen centrum en kracht, oprechte verbindingen kunt leggen en oersterke teams en organisaties, gebaseerd op veiligheid, vertrouwen en resultaat. Om het geleerde te onderhouden, te verdiepen en te verbreden volgt hierop de Leadership Master Training (black belt). Dit is een maandelijkse supervisie waarin je we de principes echt doorleven, gekoppeld aan jouw eigen casuïstiek. Inspirerend én praktisch. Zo bouw je aan een oerdegelijk fundament voor jouw leiderschap, want zonder het fundament kun je eindeloos blijven compenseren. Dus; ga jij ook voor je Leadership Black Belt?

Leadership belts. Leadership Core Programma. Leadership Circle Programma. Leadership Master Programma. Leadership Black Belt. Leadership Orange Belt. Leadership Green Belt. Business aikido facilitator opleiding. Leadership Blue Belt.

6. Wanneer en waar?

Leadership Core Programma | Orange belt: 19 en 20 oktober 2023 in Huizen

Leadership Circle Programma | Green belt: 23 en 24 november 2023 in Huizen

Later meer over de Leadership Black Master Programma | Black belt. Als je op de hoogte wilt blijven, meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. Inschrijven kan hier. Je ontvangt dan ook een gratis E-book over centreren.

 

Algemene info: https://www.kiworkx.nl/LeadershipBlackBelt/. De Business Aikido Facilitator Opleiding is bedoeld voor trainers die een aantal jaar ervaring hebben ‘op de mat’ en bereid zijn zich te committeren aan onze missie: leiders bewust maken van hun werkelijke kracht als hefboom voor échte verandering. Interesse? Stuur mij een PB of bel: Peter Hoogeveen, 06-41118827.

‘De wat?’ hoor ik je denken. De Nervus vagus, ook wel ‘de zwervende zenuw’ genoemd (vagus is Latijn voor zwerven). Het is de belangrijkste zenuw van ons autonome zenuwstelsel en onze ‘antenne’ als het gaat om het aanvoelen of situaties veilig of onveilig voor ons zijn. In een samenwerking met mijn Belgische collega Greet de Baets voor de Universiteit van Gent leerde ik over het werk van de Amerikaanse neuropsychiater Stephen Porges en zijn Polyvagaal theorie, een jarenlang onderzoek naar deze ‘zwerver’. Porges ontdekte een aantal interessante wetenswaardigheden en links met Business aikido. 

  • De Nervus vagus scant 24/7 of situaties gevaarlijk of veilig zijn en zoekt dan passende vormen om met die situaties om te gaan; vechten, vluchten, verlammen of verbinding zoeken. Thema’s die ook in Business aikido aan bod komen en waar je slimmer en bewuster mee leert omgaan.
  • De Nervus vagus is verbindt daarbij alle vitale organen (o.a. hart, longen, spijsverteringsorganen, gelaatspieren) en ‘zwerft’ door ons lichaam vanaf de hersenstam naar het onderlichaam. Voor ons functioneren is de Nervus vagus dus essentieel.
  • De reden dat wij als homo sapiens de evolutie overleefd hebben niet zo zeer ons aanpassingsvermogen is – wat vaak wordt aangenomen – maar vooral onze vriendelijkheid en ‘samen sterk’ te staan. Die verbinding dient dan wel oprecht te zijn.
  • Dat je je Nervus vagus positief kunt activeren, en ook nog eens op een leuke manier, met je stem en in beweging.

Naast overeenkomsten met Business aikido is het onderzoek van Porges te relateren aan actuele thema’s zoals psychologische veiligheid, stressmanagement, het reguleren van emoties, zelfcompassie, vitaliteit en ademen. Als je met wat basiskennis weet hoe je de Nervus vagus gepast kunt behandelen, vergroot je grip op je balans, je wendbaarheid en je vermogen om in verbinding te blijven of te komen met je omgeving. Een uitnodigend perspectief! In deze blog wat je moet weten over ‘de zwerver in jou’ en over hoe je deze praktisch kunt stimuleren.

 

1. De Nervus vagus
Hoewel een beetje technisch, deze basiskennis is goed om te weten. De Nervus vagus maakt deel uit van ons autonome zenuwstelsel. Het heeft als functie om prikkels vanuit je omgeving en je lichaam waar te nemen en hierop te reageren. Wij mensen hebben van alle diersoorten het best ontwikkelde zenuwstelsel. Dit is een uitgebreid en complex systeem. Onder het autonome zenuwstelsel vallen bijvoorbeeld de spijsvertering, het kloppen van het hart, het knipperen van de ogen en de adembeweging. Naast het autonome zenuwstelsel kennen wij het animale zenuwstelsel. Dit deel kunnen we bewust sturen, bijvoorbeeld wanneer wij ervoor kiezen om een arm op te tillen.

De Nervus vagus is dus de belangrijkste zenuw van ons autonome zenuwstelsel. Zij is gevoelig en scant 24/7 of situaties waarin wij ons begeven gevaarlijk of veilig zijn. Anders gezegd; zij zoekt naar triggers (het is onveilig) en glimmers (het is veilig). Zo bedient zij ons brein dat wil weten aan welke context het zich moet aanpassen. Dit werkt heel subtiel. Lacht iemand bijvoorbeeld oprecht, dan lachen de ogen altijd mee. Dit is niet het geval bij een gemaakte lach. Onze Nervus vagus leest het verschil tussen ‘aardig doen’ en ‘aardig zijn’ feilloos. Ook al realiseren wij ons dit op zo’n moment niet bewust, op een dieper niveau hebben we geregistreerd dat er iets niet klopt. Andersom, als je als leidinggevende, maar ook als ouder of collega, oprecht aandachtig bent en rust uitstraalt, dan creëer je dus een sfeer van veiligheid.

 

2. Aan of uit, ‘gas geven’ of ‘remmen’
Het autonome zenuwstelsel kent eenvoudig gesteld twee standen; ‘aan’ en ‘uit’. Het sympathische zenuwstelsel zorgt voor mobilisatie (actie, in beweging komen, handelen, maar ook vechten en vluchten). Aan de andere kant is er het parasympatische zenuwstelsel, dat met 12 zenuwen zorgt voor immobilisatie (tot rust komen, herstellen, ontspannen, maar ook bevriezen of verstijven). De Nervus vagus is hiervan dus de belangrijkste zenuw. De prikkels die zij opvangt worden omgezet in spanning of ontspanning en zijn daarmee bepalend voor onze reactie/ons gedrag op situaties.

 

 

Voor een goed begrip gaan we nog één tandje dieper. De Nervus vagus bestaat op haar beurt weer uit twee zenuwbundels (plaatje hierboven); de Dorsale vagus, een meer primitief deel dat zich vooral onder het middenrif bevindt, en de Ventrale vagus, een meer verfijnd en evolutionair gezien jonger deel dan zich vooral boven het middenrif bevindt. Afhankelijk van de prikkels die wij opvangen reageert ons lichaam dus volgt het signaal; ‘gas geven’ of ‘remmen’.

Dit kent een hiërarchie met drie niveaus (plaatje hieronder). Als een situatie als zeer onveilig wordt gevoeld dan maakt onze Dorsale vagus dat wij verlammen. We maken onszelf klein, houden ons stil als overlevingsstrategie. Voelt een situatie enigszins onveilig aan dan komen we in actie. Vanuit ons sympathische zenuwstelsel wordt dan het gaspedaal geactiveerd als gevolg waarvan wij reageren door te ‘vechten’ of te ‘vluchten’. Als een situatie als veilig wordt gevoeld dan ontspannen wij. In dat laatste geval is de Ventrale vagus aan het werk. Porges ontdekte hierbij dat wij naast primaire reacties als vechten, vluchten en verlammen een vierde strategie hebben ontwikkeld; ons vermogen om ons, onder het motto ‘samen sterk’, met anderen te verbinden. Zo speelt de Nervus vagus dus ook een rol in ‘verbinding’ als veelvoorkomend thema in teams en organisaties.

 

 

3. Dus …
Dit betekent dus dat wij beschikken over een zeer verfijnde antenne die 24/7 scant of situaties voor ons gevaarlijk of veilig zijn, om vervolgens ons lijf in de hierbij passende modus te brengen. Deze kennis helpt om betekenis te geven aan onze onderbuikgevoelens. Willen we onze omgeving positief stimuleren – denk aan leiders, ouders maar eigenlijk iedereen die samenwerkt – dan is een veilig klimaat scheppen te beïnvloeden door vanuit rust te werken. Daarmee geef je het signaal ‘veilig’ aan anderen. Wanneer er toch sprake is van een vorm van dreiging, bijvoorbeeld als het slecht gaat met een bedrijf of organisatie, dan blijft het belangrijk om vanuit rust te werken. Over wat je als leider niet kunt wegnemen kun je wel communiceren. Of communicatie oprecht is zal (in ieder geval onbewust) worden geregistreerd en direct van invloed zijn op het gevoel van veiligheid, de mate van stress, de reactie van betrokkenen en de eenheid in organisaties. Het goede nieuws is dat we onze Nervus vagus op diverse manieren positief kunnen stimuleren voor rust en verbinding.

 

4. Zo stimuleer je je Nervus vagus … en schep je rust en veiligheid

Praktische (en leuke) oefeningen om je Nervus vagus positief te stimuleren zijn:

  1. Bewust ademen: door diep in- en uit te ademen geef je je lichaam het signaal dat er geen gevaar dreigt en dat je kunt ontspannen. Er zijn verschillende manieren voor waarvan er hier twee verwoord:
    • 5 seconden inademen, 6 seconden uitademen. De inadembeweging is voor ons hart meer stressvol dan de uitadembeweging. Door de uitadembeweging langer te maken dan de inadembeweging synchroniseren wij ons hartritme met onze adembeweging met als gevolg een rustige staat van zijn.
    • 4-7-8. Volg het patroon 4 seconden inademen, 7 seconden inhouden (zonder je adem echt vast te zetten, te blokkeren) en dan weer 8 seconden uitademen. Dit werkt fijn bij het in slaap vallen.
  2. Zingen, neuriën en gorgelen: Fysiologisch zijn onze stembanden direct verbonden met de Nervus vagus. Lekker meezingen of -neuriën met je favoriete nummer werkt zo ontspannend. Gorgelen kun je tijdens het tandenpoetsen doen.
  3. Kototama:Een bijzondere variant om te ontspannen met behulp van je stembanden is er een uit de wereld van krijgskunsten; Kototama, ook wel ‘de taal der goden’ genoemd. Door hardop klinkers te uiten en diep in je lijf te laten resoneren ontspant je lijf volledig. Neem een diepe ademteug en laat een ‘A’ gelijkmatig uit je keel komen. Daarna de ‘O’, de ‘U’, de ‘E’ en de ‘I’. Het resoneert op verschillende frequenties en werkt heel direct. Wat minder geschikt voor in een drukke kantoortuin, maar perfect voor als je alleen in de auto zit.
  4. Koud douchen: Een koude douche of koud afdouchen stimuleert de afgifte van endorfine, een stofje dat stress doet afnemen en daarbij werkt als een natuurlijke ‘feel good drug’. Endorfine stimuleert op haar beurt weer de afgifte van serotonine en dopamine. Dit zijn hormonen die invloed hebben op onze stemming, zelfvertrouwen, geheugen, seksuele activiteit en eetlust.
  5. Beweging: Lichaamsbeweging helpt stress oplossen. Dit hoeft niet per se aikido te zijn. Ook yoga, dansen of gewoon wandelen werkt heel goed. Wanneer je lichaam beweegt worden er verschillende neurotransmitters (signaalstofjes) vrijgegeven die een positief effect hebben op je zenuwstelsel en zo op je mentale staat van zijn, waaronder ook endorfine (zie vorige punt).

Er is natuurlijk veel meer te vertellen en te lezen over het werk van Porges. Hieronder vind je een aantal lezenswaardige bronnen, waaronder het boek Business aikido. Daarin staat o.a. op een herkenbare manier beschreven hoe wij vechten, vluchten en verlammen in de dagelijkse praktijk. Dit herkennen is de eerste stap. Daarna gaat het erom hoe je balans te corrigeren, als startpunt voor minder stress, meer veerkracht en een veilig samenwerkingsklimaat. Zet hem op!

 

5. Bronnen en interessante verwijzingen

Hoe houd je de rust die je tijdens je vakantie hebt hervonden wat langer vast, hoe kun je soepel samenwerken, zelfs met die ‘lastige’ collega en hoe breng je als leider meer rust en eenheid in je team? Daarover schreef ik 8 blogs, elk over een van de 8 aikidoprincipes uit mijn boek ‘Business aikido’. Dit is de laatste uit deze reeks over het principe; ‘weet wat je wilt bijdragen aan het grotere geheel’. Business aikido ontving een shortlistnominatie voor Managementboek van het jaar 2019 en is dus volgens de vakjury een van de 5 beste managementboeken van het afgelopen jaar.

 

‘Weet wat je wilt bijdragen aan het grotere geheel’

1. Waarom?

Dankzij een eigen koers is het in hectische, onoverzichtelijke situaties makkelijker om beslissingen te nemen en bij jezelf te blijven. Je bent minder snel geneigd om te ‘leunen’ op factoren buiten jezelf of daar de schuld te leggen voor jouw ongemak. Iemand die weet waar hij of zij voor staat heeft is aantrekkelijk en daarbij ook lekker duidelijk naar zijn of haar omgeving. Anderen gaan dan als vanzelf met je meedenken. Een organisatie met mensen die van zichzelf helder hebben waarvoor zij staan – en dat van elkaar weten – is krachtiger, wendbaarder en succesvoller.

2. Uit de organisatiepraktijk

Annelie is niet happy in haar baan als bejaardenverzorgster. Dat was zij ook al niet in haar vorige baan. Maar goed, deze kans deed zich nu eenmaal voor en haar onvrede was groot genoeg om de overstap te maken. Maar ondanks de andere omgeving was deze baan al snel op de vorige gaan lijken. Ze voelde zich gevangen en merkte dat ze steeds vaker moe thuis kwam. In mijn coachgesprekken met haar kwam zij tot het inzicht dat zij eigenlijk niet goed wist wat zij wilde, zich te veel liet leiden door wat er toevallig beschikbaar was en – dit was voor haar een doorbraak – dat zij eigenlijk helemaal niet zoveel met ouderenzorg heeft.

Gelukkig voor Annelie bood haar werkgever haar de kans op een heroriëntatie. Naast het hervinden van haar evenwicht (ontspannen, centreren) als vertrekpunt hielp ik haar met het vinden van haar koers. Ikigai diende daarbij als vehikel vanwege verschillende invalshoeken die daarin samenkomen. Het Japanse tintje matcht ook fijn met business aikido.

In haar zoektocht is Annelie tot de conclusie gekomen dat het werken met kinderen veel leuker vindt dan met ouderen. Intussen heeft zij een bewuste overstap gemaakt. Het onbevangene van kinderen maakt dat zij haar werk als veel lichter ervaart. Zij heeft daarbij besloten om te staan voor ‘positieve zorg’. Dat maakt zij praktisch door de lichtheid die zij zelf ervaart terug te leggen in haar werk en de kinderen lekker veel complimentjes te geven.

3. Achtergrondinfo

Wij leven in een tijd waarin wij van bedrijven en organisaties verwachten dat zij betekenisvol zijn, de jongere generaties voorop. Tegelijk hebben wij onze persoonlijke koers of missie vaak helemaal niet zo scherp. De neiging om houvast te zoeken bij anderen of in een baan is dan veel groter. Maar, wij hebben niet zo veel invloed op de besluiten van anderen en een baan is per definitie aan verandering onderhevig. In zo’n geval beïnvloedt dat ook jou. Veel sterker, aantrekkelijker en prettiger is het wanneer je je eigen koers of missie bepaalt. Dan sta je veel steviger, raak je minder snel uit balans en zal je omgeving als vanzelf rekening met je gaan houden. In zo’n keuze schuilt heel veel kracht. Een aansprekend voorbeeld is Morihei Ueshiba, de grondlegger van aikido. Ueshiba besloot halverwege zijn leven om alles wat hij tot dan toe over krijgskunsten had geleerd in dienst te stellen van het bevorderen van vrede. Dit besluit markeert het ontstaan van aikido, de kunst die nu over de hele wereld door duizenden mensen wordt beoefent, ontstaan uit slechts 1 besluit.

Annelie had baat bij Ikigai, een Japans concept dat staat voor een passievol, betekenisvol leven. Het is afkomstig van het eiland Okinawa. Mensen daar leven eenvoudig, zijn gelukkig en worden bovengemiddeld oud.

4. Er zelf mee aan de slag

Hulpmiddel: Een aardig hulpmiddel is deze online vragenlijst: https://ikigaitest.com. Het geeft een aardig beeld van wat voor jou belangrijk is. Ik werk Ikigai hier niet verder uit. Google hierop als je hierover meer wilt weten.

Vanuit je centrum: Wat belangrijk is voor als je op zoek gaat naar je eigen koers en missie dat is dat je vertrekt vanuit balans, rust en ontspanning. Dat kun je eenvoudig bereiken door te centreren. Je zet dan al je intelligentiebronnen (hoofd, hart, lijf) ‘aan’ en komt dan tot betere, gewogen besluiten.

Stap voor stap scherper: Je hoeft niet alles in een keer te bedenken. Een richting zetten volstaat. Het mag een groot of klein gebaar zijn, wat telt is dat het betekenisvol is. Stel je koers vervolgens gaandeweg steeds wat scherper. Je zult dan al snel merken welke zaken daar niet bij passen en welke juist wel. het brengt je steeds dichter bij je kern.

5. Hoe verder vanaf hier?

Tot zover deze blogreeks. Ik hoop dat je er waardevolle inzichten uit hebt gehaald. Weet wel dat de werkelijke waarde van business aikido zich past ontvouwt als je er zelf mee aan de slag gaat. Daarom attendeer ik je op onze open programma’s: https://www.kiworkx.nl/agenda-open-programmas/

Zit jouw training er niet tussen schroom dan niet om contact op te nemen voor een vrijblijvend persoonlijk advies: https://www.kiworkx.nl/contact/

Hoe ga je? Lukt het al om je rust en overzicht te bewaren, stress te minimaliseren en meer plezier in je werk te hebben? Dit is al weer de 7e blog in een reeks van 8 waarin ik een van de krachtige principes uit ‘Business aikido’ nader toelicht. Business aikido ontving een shortlistnominatie voor Managementboek van het jaar 2019 en is dus volgens de vakjury een van de 5 beste managementboeken van het afgelopen jaar. Doe er je voordeel mee! Het volgende principe gaat over teams, organisaties maar ook over jezelf. Dit luidt:

 

‘Streef eenheid na in alles’

1. Waarom?

Verdeeldheid leidt tot krachtverlies. Aan eenheid ontlenen wij kracht. Er gaat dan geen energie verloren aan innerlijke strijd. Alleen dan zijn we wendbaar en kunnen we op ieder moment moeiteloos versnellen. Maar, dat is in de praktijk nog niet zo makkelijk. We hebben allemaal onze bijzondere kwaliteiten, ideeën en belangen. Dat maakt dat er ook altijd sprake is van een onderstroom, datgene wat niet uitgesproken wordt maar er wel is. Dat met elkaar tot één brengen vraagt aandacht. Gebrek aan eenheid is te herkennen aan onbalans, gedoe en geworstel, binnen teams of met onszelf. Aan de andere kant zijn er ook inspirerende voorbeelden van teams die boven zichzelf uitstijgen, mensen die ons inspireren, simpelweg door wie ze zijn. Onverdeeld, als één. Dat is heel aantrekkelijk.

2. Uit de organisatiepraktijk

Als consultant en interimmanager heb ik veel organisaties van binnen gezien. In elke organisatie is wel sprake van verdeeldheid en onbalans op een of meerdere gebieden. Zo werkte ik eens voor een dienstverlener die weliswaar financieel gezond was maar zelf niet goed scherp had waar zij nu voor stond. Daardoor leek geld verdienen het enige hogere doel. Zo werd dat ook gevoeld op de werkvloer. De betrokkenheid was laag en het verloop hoog. Veel energie ging op aan onderlinge afstemming (door verdeeldheid), het motiveren van medewerkers (door gemis van betekenis) en werven en proberen te behouden van mensen (door gebrek aan betrokkenheid, ieder voor zich). De organisatie werd daardoor steeds minder slagvaardig. Zoals gesteld; verdeeldheid gaat gepaard met krachtverlies.

In samenspraak met de werkvloer én een klanten- en leverancierspanel werkten we aan een kraakheldere missie, waarden en strategie. Die vertaalden we vervolgens door naar heel concrete acties en gedrag. Het jaar daarna groeide de betrokkenheid, nam het ongewenste verloop af en waar voorheen absoluut geen sprake van was toonden medewerkers zich meer en meer ambassadeur. Dat gold ook voor de in het panel betrokken klanten en leveranciers. Je zou kunnen zeggen dat het hele systeem betrokken was, geïncludeerd. Eerlijk is eerlijk; niet alle gedoe was direct opgelost. Maar misschien nog wel belangrijker dan de harde resultaten, er was een toon gezet die op een positieve manier besmettelijk was. Dat voelde krachtig. Zoals gesteld; aan eenheid ontlenen wij kracht.

3. Achtergrondinfo

Synergie in Nederland: 1 + 1 = 3 ofwel ‘het geheel is meer dan de som der delen’. Synergie in Japan: 1 + 1 = 1. In plaats van op ‘meer’ richt men zich op het met elkaar een eenheid zijn. Dat impliceert dat het ‘wij’ belangrijker is dan het ‘ik’. In onze individualistische cultuur is dat niet gewoon. Om de kracht van eenheid te duiden gebruikte Morihei Ueshiba, de grondlegger van aikido, drie symbolen; een driehoek, een cirkel en een vierkant, tezamen ook wel ‘Sangen’ genoemd. Hiervan zijn verschillende interpretaties zoals ‘mensheid, hemel en aarde’, ‘initiatief, eenwording en soliditeit’ en ‘hoofd, hart en lichaam’. In alle gevallen vormen deze symbolen een evenwichtige eenheid. Het plaatje hieronder druk in eenvoudige vorm uit hoe verschil tussen onbalans (links) en balans (rechts) er in een organisatie uit kan zien.

Als we dan het voorbeeld uit de organisatiepraktijk er bij pakken dan herpakte de dienstverlener uit dit voorbeeld haar balans door de richting helder te maken (driehoek), alle  bronnen te betrekken (vierkant) waardoor de betekenis voor iedereen duidelijk was (cirkel). Daarmee kwam de organisatie weer in evenwicht.

4. Er zelf mee aan de slag

Wat je in ieder geval kunt doen en waar je direct mee kunt beginnen als je eenheid wilt is:

  1. Alle relevante partijen betrekken, jezelf openen voor andere gedachten dan de jouwe en echt naar elkaar luisteren. Vergeet daarbij vooral de stem van de minderheid niet, een van de principes van Deep Democracy. Dat vraagt soms wat geduld maar maakt dat je, eenmaal met elkaar op een lijn, frictieloos kunt versnellen.
  2. Ontmoet elkaar é Afgelopen week demonstreerde aikidogrootmeester Kobayashi nog eens hoe sterk dat werkt; vanuit jouw centrum, gericht op het centrum van de ander. Niet half maar recht er op. Dat maakt het echt, geeft scherpte en schept eenheid. Net niet en het is krachteloos. Je kunt het verschil direct voelen. Even vertalen naar business taal: stel de echte vragen vanuit hoe je ze oprecht voelt. Niet om de brei heen draaien maar gewoon raak, met oog voor de ander. Wat spelregels helpen om de hiervoor nodige veiligheid te scheppen maar dan klopt de basis. Dan groei je als mens, als team en als organisatie.
  3. Check m.b.v. de drie symbolen: Een interessante exercitie is om als team of organisatie eens te checken of deze drie elementen wel met elkaar in evenwicht zijn. De richting (visie, missie, strategie) met het fundament (mensen, middelen, bronnen) en in welke mate het echt leeft (teamgeest, waarden, trots). Het geeft inzicht met betrekking tot waar bijstelling nodig is om tot eenheid te komen. In bijlage 5 van mijn boek ‘Business aikido’ vind je een praatplaat die bedoeld is om dit proces te ondersteunen.

Uitnodiging. Natuurlijk heb ook ik geen monopolie op de wijsheid. Deel als je blieft je ervaringen, inzichten en gedachten hierover. Dat is waardevol. Dat mag recht-door-zee. Graag zelfs. Zo werken we aan eenheid en synergie: 1 + 1 = vanaf nu 1.

5. Hoe verder vanaf hier?

Dank je weer voor het lezen van deze blog. Vergeet niet te delen. Mijn volgende blog staat gepland voor dinsdag 24 september 2019. Die gaat over het principe ‘weet wat je wilt bijdragen aan het grotere geheel’. Daardoor blijf je gemakkelijker gecentreerd, zelfs onder druk. Dat geeft een prettig gevoel voor jezelf en maakt je een aantrekkelijke partner in business.

Bekijk en overweeg ook deze opties:

  1. ‘Business aikido’ het boek. Heb jij dit prachtige lees- en doeboek nog niet? Hier kun je het in bladeren en bestellen https://www.kiworkx.nl/boek/
  2. Keynote, masterclass of training? Een sprankelende en prikkelende keynote voor je evenement, een masterclass voor jouw (management)teamdag of een meerdaagse teamtraining? Contact ons voor de mogelijkheden: https://kiworkx.nl/contact/ of bel 06-41118827

Vergeet natuurlijk niet ook de andere blogs uit deze serie te lezen. Tot de volgende blog.

Het zomerreces is officieel voorbij. Lekker weer aan de start, maar dan met minder stress, minder fricties en met meer rust, evenwicht, resultaat en werkplezier. Daarover gaat deze blogserie. Om de week een blog waarin ik één van de 8 aikidoprincipes uit mijn boek ‘Business aikido’ voor jou en jouw team uitwerk. 

Business aikido ontving een shortlistnominatie voor Managementboek van het jaar 2019 en is dus volgens de vakjury een van de 5 beste managementboeken van het afgelopen jaar. Doe er je voordeel mee! Deze week al weer het zesde principe.

 

‘Blijf in beweging’

1. Waarom?

Even terug naar de eerste 5 aikidoprincipes (zie https://www.kiworkx.nl/artikelen/); hiermee kun je al een groot verschil maken. Alleen, die gaan vooral over de keuzes die je zelf maakt in een relatief stabiele omgeving. Maar wat nu als iemand jou met kracht benadert, bijvoorbeeld tijdens een vergadering onverwacht? Dan verlammen of ‘stilstaan’ is dan de slechtste optie. Je bent dan voorspelbaar, extra kwetsbaar en de ander zal dit als een uitnodiging kunnen vervaren om door te gaan. Daarentegen, vanuit beweging ben je veel lastiger te vangen. Je ervaart dan ook veel meer ruimte om te bewegen kunt dan makkelijker je eigen keuzes blijven maken. Bovendien; doorstarten vanuit beweging is namelijk veel makkelijker dan opnieuw starten vanuit stilstand. Je bent wendbaarder en sneller en je, zoals vermeld, je ziet meer mogelijkheden.

2. Uit de organisatiepraktijk

Tijdens een vergadering wordt Sandra, regiomanager West-Nederland bij een financiële dienstverlener, onverwacht verbaal aangevallen door Henry, haar directe collega van dat andere regio – Oost. Dat er sprake was van rivaliteit dat wist zij al maar desondanks was zij toch even uit het veld geslagen door de onverwacht harde en kritische vragen van Henry. Hij probeerde haar duidelijk ‘de maat te nemen’. Even viel zij stil … tot zij zich realiseerde dat zij het Henry zo alleen maar gemakkelijker maakte. Zij herstelde zich snel door bewust te gaan verzitten, zich wat meer naar Henry toe te draaien en in plaats van op zijn stellingen te reageren hem op een rustige toon een vraag te stellen: ‘wat is er met je gebeurt sinds ons overleg van gisterenmiddag. Toen leek je het met mij eens te zijn. In ieder geval kan ik mij niet herinneren dat jij je toen zo hebt uitgesproken?’ Nu was het Henry die zich ongemakkelijk voelde.

Time-out: hiermee is de discussie misschien nog niet over, maar de dynamiek is wel veranderd in het voordeel van Sandra. Door fysiek te gaan verzitten, hoe subtiel dan ook, schepte zij voor zichzelf de mentale ruimte om adequaat te reageren op de situatie.

3. Achtergrondinfo

Je kunt dit politici vaak zien doen wanneer zij geen antwoord willen geven op een vraag van een journalist. Dit kan natuurlijk ook irritant zijn dus de vraag is hoe Sandra in het voorbeeld hiervoor verder gaat. Aikido gaat niet over het uitschakelen van tegenstanders maar over het neutraliseren van de aanval, het inschakelen van medestanders dus. Vanuit deze gedachte zou zij gezichtsverlies voor Henry dus willen voorkomen, ondanks zijn aanval. Gerelateerd aan het in beweging blijven kan Sandra ‘spelen’ met de volgende aspecten om haar speelruimte en invloed te vergroten:

Positie en afstand: ‘De juiste afstand’ is een kwestie van leren aanvoelen, net als welke positie in een bepaalde situatie het meest voordelig is. Daar bestaan oefeningen voor maar die vragen ook begeleiding. Tijdens onze trainingen kunnen we die begeleiding bieden.

Beweging en richting: Het gaat hier niet over ‘beweging’ in de zin van hardlopen of doordenderen. Het gaat over het intunen op de beweging die er al is, het in de flow komen met je omgeving. Qua richting kun je grofweg kiezen tussen ‘er van af’ en ‘er naar toe’. Dat laatste, waarbij jij dus het initiatief neemt, kan heel krachtig zijn. De ander kan dan bijna niet anders dan rekening met je houden.

Timing en tempo: ‘Timing is everything’. Zorg dat je steeds net iets eerder bent dan de ander. Dat gaat gemakkelijker wanneer jij initieert. Kies vervolgens een tempo waarop de ander je kan blijven volgen. Jij kunt dan moeiteloos leiden.

Ruimte en grenzen: Onder druk kun je onbewust gemakkelijk al je aandacht op ‘het probleem’ richten. Daarmee zit je er ook aan vast. Door je blik dan te verruimen, het probleem in de/zijn/haar bredere context te zien, voorkom je dat. Bepaal vooral ook waar je eigen grenzen liggen en wees daarover duidelijk. Het is OK om dit ontdekkenderwijs te doen.

4. Er zelf mee aan de slag …

Er naar toe: Kies er voor om in situaties waarbij je tot nu toe juist geneigd bent om er van weg te bewegen om het juist aan te gaan. Ondersteun deze mentale keuze door het ook fysiek daadwerkelijk te doen. Een stap in de richting van de ander volstaat. Merk op hoe dit voor je voelt. Je schept zo een anders startpunt, vanuit kracht.

Verander je positie: Verander, net als Sandra in het voorbeeld hierboven, je positie ten opzichte van de ander. Een kleine, subtiele verandering volstaat. Gevorderde krijgskunstbeoefenaars oefenen met het zo klein mogelijk maken van de verandering, zonder afbreuk te doen aan het effect. Bijzonder om te ervaren.

Beweeg! Bevroren? Zet een stap. De richting maakt dan niet uit. Vanuit de nieuwe positie kun je weer nieuwe mogelijkheden zien. Maak daarvan gebruik, met oog voor de ander.

5. Het vervolg …

Dank je voor het lezen van deze blog. Vergeet niet te delen. Mijn volgende blog staat gepland voor dinsdag 10 september 2019. Die gaat over het principe ‘streef eenheid na in alles’. Dat geldt voor je team, je organisatie en op de eerste plaats ook voor jezelf als individu. Voor een goede start na de zomervakantie.

Bekijk en overweeg ook deze opties:

  1. Een lees- en doeboek. Als je ‘Business aikido’ nog niet hebt gelezen dan kun je die via deze link kun je bestellen. Of er doorheen bladeren: https://www.kiworkx.nl/boek/
  2. Een sprankelende en prikkelende keynote voor je evenement, een masterclass voor jouw (management)teamdag of een meerdaagse teamtraining? Contact mij voor de mogelijkheden: https://kiworkx.nl/contact/ of bel 06-41118827

Vergeet natuurlijk niet ook de andere blogs uit deze serie te lezen. Tot de volgende blog!

Na de zomer starten met minder stress, minder fricties en met meer rust, evenwicht, resultaat en werkplezier? Volg deze blogserie. Om de week een blog waarin ik één van de 8 aikidoprincipes uit mijn boek ‘Business aikido’ voor jou en jouw team uitwerk. 

Business aikido ontving een shortlistnominatie voor Managementboek van het jaar 2019 en is dus volgens de vakjury een van de 5 beste managementboeken van het afgelopen jaar. Doe er je voordeel mee! Deze week al weer het vijfde principe.

 

‘Ga aandachtig met elkaar om’

1. Waarom?

Het lijkt misschien een open deur, aandachtig met elkaar omgaan. Maar toch, wij zijn doorgaans zo met onze eigen agenda en met onszelf bezig dat de kwaliteit van onze aandacht naar de ander matig is. De beleving van de ander telt daarbij. Maar tegelijk is de kwaliteit van onze aandacht bepalend voor de kwaliteit van de samenwerking. Daarom dit principe. In deze blog heb ik beschreven hoe je met 4 eenvoudige stappen en wat meer bewuste aandacht aan de voorkant – dan wel oprechte aandacht – enorm veel energie, tijd en geld kunt besparen aan gedoe achteraf.

2. Uit de organisatiepraktijk

Herken je deze situaties?

  1. Bot gedropt: Omdat je vaak druk bent benader je anderen doorgaans vrij direct, zonder aanloop, maar ook zonder je echt te bekommeren om wat die ander op dat moment bezighoudt. Je valt met de deur in huis, dropt je vraag of boodschap bij een collega en bent alweer vertrokken voordat die boodschap goed en wel geland is. Zo spreken je de ander aan op functie en ga je voorbij aan diegene als mens.
  2. Quasi geïnteresseerd: Wat subtieler. Je benadert de ander vrij direct waarbij je voor de vorm vraagt hoe het gaat. Weliswaar nodigen je de ander uit tot een gesprek, maar terwijl de ander vertelt hoe het gaat, ben je met je onze gedachten alleen bij de vraag die je eigenlijk wil stellen of boodschap die je wil vertellen. Echt luisteren doe je niet en het kost moeite om de ander niet te onderbreken. Vervolgens drop je de vraag of boodschap waarna he vertrekt. In de deuropening kan er nog net een formeel bedankje af maar liever herhaal je nog even de deadline.
  3. Respectvol. Je wil een vraag stellen of boodschap delen. Eerst check je of de ander tijd voor je heeft door de ander uit te nodigen voor een gesprek. Een ‘nee’ is daarbij een optie. Vervolgens vragen we naar wat de ander op dat moment bezig houdt. Luisteren dus en je eigen agenda even parkeren. Zodra de ander klaar is met zijn of haar verhaal – en niet eerder – dan pas stel je je vraag of vertel je jouw boodschap. Daarna rond je het zorgvuldig af, bijvoorbeeld door de ander te bedanken voor zijn of haar tijd.

3. Achtergrondinfo

In de eerste twee situatiebeschrijvingen lijkt het op wat we samenwerken noemen, maar in feite werkt ieder voor zich. We doen dit allemaal en veel vaker dan we ons beseffen. Wat niet klopt is de intentie. Die is onzuiver. Er is namelijk een bijbedoeling. Onbewust zal de ander dit aanvoelen als berekenend of zelfs manipulatief gedrag en zelf ook voorzichtiger worden. Ons gedrag is besmettelijk!

In de derde situatiebeschrijving toon je werkelijk oog voor de ander. Respect wat betekent elkaar steeds weer opnieuw (re) zien (spect). Dat vereist de intentie om de ander oprecht te ontmoeten. Ont-moeten, het moeten er af zodat er sprake is van gelijkwaardigheid. Dit wordt vaak overgeslagen vanuit het idee dat dit te veel tijd kost. Maar dat is een misvatting. Aandachtig verbinden met de ander kost nooit meer dan 2 minuten. De ander zal zich gezien en gehoord voelen en veel eerder commitment geven, dit in tegenstelling tot in de twee eerste situatiebeschrijvingen. Wat je daar krijgt is compliance. Sec het antwoord op je vraag en niets meer dan dat, simpelweg omdat je voorbij bent gegaan aan die ander als mens.

Morihei Ueshiba, de grondlegger van aikido, besefte ooit ten diepste dat de intentie waarmee hij de ander benaderde via de ander ook weer bij hem terug kwam. Hij besloot daarom om aikido te ontwikkelen, een vredeskunst, de kunst van de harmonie en een prachtige metafoor voor samenwerken in organisaties. Hij besloot geen tegenstanders uit te schakelen maar in plaats daarvan medestanders in te schakelen. Een totaal andere intentie. Oprechte aandacht voor elkaar maakt hierbij het verschil. Wil je echt samenwerken, begin dan met ont-moeten, met moeten weglaten en aandachtig met elkaar in gesprek gaan over wat er al is en wat je samen kunt realiseren. Je intentie is dan zuiver.

4. Er zelf mee aan de slag

De volgende vier stappen helpen je om het zuiver te houden.

  1. Uitnodigen: begin altijd met een uitnodiging. Heeft de ander geen tijd, kom dan op een later moment terug als diegene wel tijd en aandacht voor je heeft.
  2. Meebewegen: Vraag naar wat de ander bezig houdt en luister met je volle aandacht. Het moment dient zich vanzelf aan voor jouw vraag of boodschap.
  3. Richting geven: Stel jouw vraag of vertel je boodschap. Omdat je al weet waar de ander staat heb je niet meer zoveel woorden nodig.
  4. Loslaten: Rond zorgvuldig af, bijvoorbeeld door een eenvoudig ‘dankjewel’. De ander zal zich gezien voelen wat maakt dat je een volgende ontmoeting kunt beginnen waar je de vorige keer eindigde. Zo verdiept jullie relatie zich moeiteloos.

De onderliggende overtuiging hierbij is dat iedereen uiteindelijk gezien en gehoord wil worden, ook al verschillen we soms van mening. Door iemand eerst oprecht te zien, te horen en te begrijpen geef je een groot cadeau.

5. Het vervolg …

Dank je voor het lezen van deze blog. Doe er wat mee en vergeet niet te delen. Mijn volgende blog staat gepland voor dinsdag 27 augustus 2019. Die gaat over het principe ’blijf in beweging’. Wat te doen als jij ontspannen en gecentreerd bent, jouw intentie klopt maar de ander jou met kracht benadert? Een beetje meer spanning dus. Lees je weer mee?

Als jij niet kunt wachten dan heb ik een paar opties voor je:

  1. Als je mijn boek ‘Business aikido’ nog niet hebt gelezen dan kun je die via deze link kun je bestellen. Of er doorheen bladeren: https://www.kiworkx.nl/boek/
  2. Zelf ervaren? Inspirerende keynote voor je evenement? Een masterclass voor jouw (management)teamdag? Een meerdaagse teamtraining? 1 op 1 begeleiding?

Contact mij voor informatie: https://kiworkx.nl/contact/ of bel 06-41118827

Vergeet natuurlijk niet ook de andere blogs uit deze serie te lezen. Tot de volgende blog!

Sinds 18 juni 2019 post ik om de week een blog waarin ik één van de 8 aikidoprincipes uit mijn boek ‘Business aikido’ voor jou en jouw team uitwerk. Voor een optimale start na het zomerreces met minder stress, minder fricties en met meer rust, evenwicht, resultaat en werkplezier. 

Business aikido ontving een shortlistnominatie voor Managementboek van het jaar 2019 en is dus volgens de vakjury een van de 5 beste managementboeken van het afgelopen jaar. Doe er je voordeel mee! Deze week al weer het vierde principe. Dat luidt;

  

‘Doe alles vanuit je centrum’

1. Waarom?

Werken vanuit je centrum – je fysieke balanspunt – is een kernprincipe in aikido – en niet zonder reden. Door je hiervan bewust te zijn ervaar je rust, ruimte en balans, overzie je het geheel beter en sta je veel meer open voor je omgeving, zonder jezelf daarin te verliezen. Onwillekeurig gaat je omgeving zich dan ook meer op jou richten. Jouw invloed neemt toe, zonder dat je daar wat voor hoeft te doen. In aikido wordt het werken vanuit je centrum bewust ontwikkeld. Dat maakt aikido, naast een bijzondere krijgskunst, ook een prachtige en effectieve methode om jezelf te ontwikkelen als mens.

Nu wordt het dus echt leuk. Waar de vorige drie principes vooral voorwaardenscheppend zijn gaat het bij centreren om het werken vanuit je oorspronkelijke kracht. Die is veel groter dan je denkt. Daarom in deze blog weer een oefening zodat je het zelf kunt ervaren.

2. Uit de organisatiepraktijk

Onrust oplossen. Een paar jaar geleden gaf ik leiding aan een HR afdeling. Op een dinsdagochtend stond om 10:00 uur het tweewekelijks overleg gepland met de HR businesspartners. Eén voor één kwamen ze zuchtend mijn kantoor binnen vallen, duidelijk nog met hun aandacht bij het werk waarvan ze zich net hadden losgerukt. Er stond een reorganisatie op stapel waarover ik met hen in dialoog wilde, maar daarvoor ontbrak hun aandacht. Ik besloot de vooraf bedachte agenda maar even te parkeren en hen eerst te helpen om in het ‘hier en nu’ aan te komen. Als team had ik ze geleerd hoe te centreren. Maar geleerd is nog niet gedaan. Ik vroeg hen om rechtop te gaan zitten, voeten plat op de grond, schouders open en een paar keer rustig naar hun centrum te ademen. Daarmee bracht ik hen – en mijzelf – binnen een minuut van ‘gestrest en afwezig’ naar ‘rustig en aanwezig’. Een totaal ander startpunt voor dit belangrijke overleg.

Rust als vertrekpunt. Als jonge HR adviseur maakte ik de overstap van een overheidsorganisatie naar het bedrijfsleven. Een totaal andere sfeer, prettig maar soms ook best spannend. Ik beoefende toen al aikido en was mij bewust van wat centeren – het terug gaan naar mijn centrum – voor mij kon doen. Ik kon dat alleen nog niet zo snel. Voor een belangrijke vergadering zocht ik dan een rustige plek op, zoals een toilet, om even ongestoord te centreren. Zodra ik de rust in mijn hoofd voelde wist ik dat ik er klaar voor was en stapte er op af. Centreren heeft mij al vaak heeft geholpen om juist in lastige situaties bij mijzelf te blijven én in verbinding met mijn omgeving.

3. Achtergrondinfo

Zo eenvoudig? Jazeker. Werken vanuit je centrum is een principe dat in alle krijgskunsten terugkomt. Je centrum, in de wereld van krijgskunsten ‘hara’ genoemd wat betekent ‘zetel van kracht’, bevindt zich onder in je romp. In het midden, net boven je zitbotjes.

Door te centreren, terug gaan naar je centrum wanneer je er uit bent geraakt, stap je als het ware terug in je eigen oorspronkelijke kracht. Je verbind zo lichaam en geest tot een krachtig geheel en dat voel je. Gecentreerd zijn is relatief eenvoudig te ervaren. Gecentreerd blijven is een stuk lastiger. Onze hectische maatschappij verleidt ons continu om te reageren op prikkels waarmee we gemakkelijk weer uit ons centrum raken. Het vereist oefening om die prikkels te leren weerstaan.

De werking van dit principe kun je vergelijken met ‘het oog van een orkaan’. Dat is de enige plek waar je in de volle hectiek rust ervaart, het geheel kan overzien en met minimale acties maximaal kunt (bij)sturen. Alles buiten ‘het oog’ – jouw centrum dus – valt ten prooi aan de centrifugale kracht en dat is meestal hard werken. Aardig weetje; de band van een aikidopak is geknoopt op de onderbuik, het centrum van de aikidoka. Gevorderden dragen daar overheen een zwarte of donkerblauwe broekrok (hakama) die met lange banden om die knoop zijn geknoopt. Zo wordt een aikidoka continu herinnerd aan zijn of haar centrum. Tijd om jouw eigen centrum te ervaren!

4. Er zelf mee aan de slag

  1. Ga rechtop zitten of staan, je voeten plat op de grond, je tenen wijzen naar voren, je schouders open en je hoofd losjes op je schouders. Kom iets naar voren tot dat je voelt dat de zwaartekracht je lichaam ondersteunt.
  2. Leg je hand op je onderbuik, onder je navel. Visualiseer onder je hand het balanspunt in jouw lichaam, onderin je romp, in het midden, net boven je zitbotjes. Eventueel kunt je je adembeweging hiervan af en naar toe volgen. Neem even de tijd maar zorg dat je niet verkrampt.
  3. Merk op dat je – als het goed is – meer rust en evenwicht ervaart. Je hoofd voelt ‘prettig leeg’. Als dat zo is, vergroot dat gevoel dan nog wat.
  4. Richt nu je aandacht op de activiteit die je wilt gaan doen, met behoud van je centrum.

Stel je nu voor dat je iedere situatie vanuit deze staat van zijn zou aangaan? Met name lastige situaties, waar je tegen op ziet. Hoe zou dat op de eerste plaats voor jou zijn en hoe zou dit doorwerken in de resultaten die je nastreeft?

Het lijkt nu misschien heel verleidelijk om voortaan gecentreerd te blijven. Dat is niet mogelijk. Het maximaal haalbare is je bewuster worden van wanneer je uit je centrum bent geraakt, om vervolgens gewoon weer te centreren. Hiervoor geldt; oefening baart kunst. Je hoeft geen jaren aikido te beoefenen om de werking van dit krachtige principe voor je te laten werken. Oefen er mee, vooral in situaties die voor jou belangrijk zijn. Krachtig zijn zonder daarvoor kracht te hoeven zetten. Hoe fijn is dat? Niet alleen voor jezelf maar ook voor je omgeving. Daarover volgende keer meer!

5. Het vervolg …

Ik hoop dat deze blog weer waardevol voor je was. Fijn als je hem wilt delen met jouw netwerk. In verband met de vakanties op donderdag 15 augustus 2019, post ik de volgende blog over het vijfde aikidoprincipe dat luidt: ‘Ga aandachtig met elkaar om’. Het klinkt als een open deur, maar wat onze intentie hierin doet is toch bijzonder.

Als jij niet kunt wachten dan heb ik een paar opties voor je:

  1. Op onze website https://www.kiworkx.nl/gratis-ebook/ is een gratis ebook te downloaden over centreren.
  2. In mijn boek ‘Business aikido’ besteed ik er een heel hoofdstuk aan. Via deze link kun je bestellen of blader door het boek: https://www.kiworkx.nl/boek/
  3. Inspirerende keynote voor je evenement? Een masterclass voor jouw (management)teamdag? Een meerdaagse teamtraining? 1 op 1 begeleiding?

Contact mij voor informatie: https://kiworkx.nl/contact/ of bel 06-41118827

Tot de volgende blog!