, , , , ,

Stress? Veerkracht? Psychologische veiligheid? Dit moet je weten over de Nervus vagus.

‘De wat?’ hoor ik je denken. De Nervus vagus, ook wel ‘de zwervende zenuw’ genoemd (vagus is Latijn voor zwerven). Het is de belangrijkste zenuw van ons autonome zenuwstelsel en onze ‘antenne’ als het gaat om het aanvoelen of situaties veilig of onveilig voor ons zijn. In een samenwerking met mijn Belgische collega Greet de Baets voor de Universiteit van Gent leerde ik over het werk van de Amerikaanse neuropsychiater Stephen Porges en zijn Polyvagaal theorie, een jarenlang onderzoek naar deze ‘zwerver’. Porges ontdekte een aantal interessante wetenswaardigheden en links met Business aikido. 

  • De Nervus vagus scant 24/7 of situaties gevaarlijk of veilig zijn en zoekt dan passende vormen om met die situaties om te gaan; vechten, vluchten, verlammen of verbinding zoeken. Thema’s die ook in Business aikido aan bod komen en waar je slimmer en bewuster mee leert omgaan.
  • De Nervus vagus is verbindt daarbij alle vitale organen (o.a. hart, longen, spijsverteringsorganen, gelaatspieren) en ‘zwerft’ door ons lichaam vanaf de hersenstam naar het onderlichaam. Voor ons functioneren is de Nervus vagus dus essentieel.
  • De reden dat wij als homo sapiens de evolutie overleefd hebben niet zo zeer ons aanpassingsvermogen is – wat vaak wordt aangenomen – maar vooral onze vriendelijkheid en ‘samen sterk’ te staan. Die verbinding dient dan wel oprecht te zijn.
  • Dat je je Nervus vagus positief kunt activeren, en ook nog eens op een leuke manier, met je stem en in beweging.

Naast overeenkomsten met Business aikido is het onderzoek van Porges te relateren aan actuele thema’s zoals psychologische veiligheid, stressmanagement, het reguleren van emoties, zelfcompassie, vitaliteit en ademen. Als je met wat basiskennis weet hoe je de Nervus vagus gepast kunt behandelen, vergroot je grip op je balans, je wendbaarheid en je vermogen om in verbinding te blijven of te komen met je omgeving. Een uitnodigend perspectief! In deze blog wat je moet weten over ‘de zwerver in jou’ en over hoe je deze praktisch kunt stimuleren.

 

1. De Nervus vagus
Hoewel een beetje technisch, deze basiskennis is goed om te weten. De Nervus vagus maakt deel uit van ons autonome zenuwstelsel. Het heeft als functie om prikkels vanuit je omgeving en je lichaam waar te nemen en hierop te reageren. Wij mensen hebben van alle diersoorten het best ontwikkelde zenuwstelsel. Dit is een uitgebreid en complex systeem. Onder het autonome zenuwstelsel vallen bijvoorbeeld de spijsvertering, het kloppen van het hart, het knipperen van de ogen en de adembeweging. Naast het autonome zenuwstelsel kennen wij het animale zenuwstelsel. Dit deel kunnen we bewust sturen, bijvoorbeeld wanneer wij ervoor kiezen om een arm op te tillen.

De Nervus vagus is dus de belangrijkste zenuw van ons autonome zenuwstelsel. Zij is gevoelig en scant 24/7 of situaties waarin wij ons begeven gevaarlijk of veilig zijn. Anders gezegd; zij zoekt naar triggers (het is onveilig) en glimmers (het is veilig). Zo bedient zij ons brein dat wil weten aan welke context het zich moet aanpassen. Dit werkt heel subtiel. Lacht iemand bijvoorbeeld oprecht, dan lachen de ogen altijd mee. Dit is niet het geval bij een gemaakte lach. Onze Nervus vagus leest het verschil tussen ‘aardig doen’ en ‘aardig zijn’ feilloos. Ook al realiseren wij ons dit op zo’n moment niet bewust, op een dieper niveau hebben we geregistreerd dat er iets niet klopt. Andersom, als je als leidinggevende, maar ook als ouder of collega, oprecht aandachtig bent en rust uitstraalt, dan creëer je dus een sfeer van veiligheid.

 

2. Aan of uit, ‘gas geven’ of ‘remmen’
Het autonome zenuwstelsel kent eenvoudig gesteld twee standen; ‘aan’ en ‘uit’. Het sympathische zenuwstelsel zorgt voor mobilisatie (actie, in beweging komen, handelen, maar ook vechten en vluchten). Aan de andere kant is er het parasympatische zenuwstelsel, dat met 12 zenuwen zorgt voor immobilisatie (tot rust komen, herstellen, ontspannen, maar ook bevriezen of verstijven). De Nervus vagus is hiervan dus de belangrijkste zenuw. De prikkels die zij opvangt worden omgezet in spanning of ontspanning en zijn daarmee bepalend voor onze reactie/ons gedrag op situaties.

 

 

Voor een goed begrip gaan we nog één tandje dieper. De Nervus vagus bestaat op haar beurt weer uit twee zenuwbundels (plaatje hierboven); de Dorsale vagus, een meer primitief deel dat zich vooral onder het middenrif bevindt, en de Ventrale vagus, een meer verfijnd en evolutionair gezien jonger deel dan zich vooral boven het middenrif bevindt. Afhankelijk van de prikkels die wij opvangen reageert ons lichaam dus volgt het signaal; ‘gas geven’ of ‘remmen’.

Dit kent een hiërarchie met drie niveaus (plaatje hieronder). Als een situatie als zeer onveilig wordt gevoeld dan maakt onze Dorsale vagus dat wij verlammen. We maken onszelf klein, houden ons stil als overlevingsstrategie. Voelt een situatie enigszins onveilig aan dan komen we in actie. Vanuit ons sympathische zenuwstelsel wordt dan het gaspedaal geactiveerd als gevolg waarvan wij reageren door te ‘vechten’ of te ‘vluchten’. Als een situatie als veilig wordt gevoeld dan ontspannen wij. In dat laatste geval is de Ventrale vagus aan het werk. Porges ontdekte hierbij dat wij naast primaire reacties als vechten, vluchten en verlammen een vierde strategie hebben ontwikkeld; ons vermogen om ons, onder het motto ‘samen sterk’, met anderen te verbinden. Zo speelt de Nervus vagus dus ook een rol in ‘verbinding’ als veelvoorkomend thema in teams en organisaties.

 

 

3. Dus …
Dit betekent dus dat wij beschikken over een zeer verfijnde antenne die 24/7 scant of situaties voor ons gevaarlijk of veilig zijn, om vervolgens ons lijf in de hierbij passende modus te brengen. Deze kennis helpt om betekenis te geven aan onze onderbuikgevoelens. Willen we onze omgeving positief stimuleren – denk aan leiders, ouders maar eigenlijk iedereen die samenwerkt – dan is een veilig klimaat scheppen te beïnvloeden door vanuit rust te werken. Daarmee geef je het signaal ‘veilig’ aan anderen. Wanneer er toch sprake is van een vorm van dreiging, bijvoorbeeld als het slecht gaat met een bedrijf of organisatie, dan blijft het belangrijk om vanuit rust te werken. Over wat je als leider niet kunt wegnemen kun je wel communiceren. Of communicatie oprecht is zal (in ieder geval onbewust) worden geregistreerd en direct van invloed zijn op het gevoel van veiligheid, de mate van stress, de reactie van betrokkenen en de eenheid in organisaties. Het goede nieuws is dat we onze Nervus vagus op diverse manieren positief kunnen stimuleren voor rust en verbinding.

 

4. Zo stimuleer je je Nervus vagus … en schep je rust en veiligheid

Praktische (en leuke) oefeningen om je Nervus vagus positief te stimuleren zijn:

  1. Bewust ademen: door diep in- en uit te ademen geef je je lichaam het signaal dat er geen gevaar dreigt en dat je kunt ontspannen. Er zijn verschillende manieren voor waarvan er hier twee verwoord:
    • 5 seconden inademen, 6 seconden uitademen. De inadembeweging is voor ons hart meer stressvol dan de uitadembeweging. Door de uitadembeweging langer te maken dan de inadembeweging synchroniseren wij ons hartritme met onze adembeweging met als gevolg een rustige staat van zijn.
    • 4-7-8. Volg het patroon 4 seconden inademen, 7 seconden inhouden (zonder je adem echt vast te zetten, te blokkeren) en dan weer 8 seconden uitademen. Dit werkt fijn bij het in slaap vallen.
  2. Zingen, neuriën en gorgelen: Fysiologisch zijn onze stembanden direct verbonden met de Nervus vagus. Lekker meezingen of -neuriën met je favoriete nummer werkt zo ontspannend. Gorgelen kun je tijdens het tandenpoetsen doen.
  3. Kototama:Een bijzondere variant om te ontspannen met behulp van je stembanden is er een uit de wereld van krijgskunsten; Kototama, ook wel ‘de taal der goden’ genoemd. Door hardop klinkers te uiten en diep in je lijf te laten resoneren ontspant je lijf volledig. Neem een diepe ademteug en laat een ‘A’ gelijkmatig uit je keel komen. Daarna de ‘O’, de ‘U’, de ‘E’ en de ‘I’. Het resoneert op verschillende frequenties en werkt heel direct. Wat minder geschikt voor in een drukke kantoortuin, maar perfect voor als je alleen in de auto zit.
  4. Koud douchen: Een koude douche of koud afdouchen stimuleert de afgifte van endorfine, een stofje dat stress doet afnemen en daarbij werkt als een natuurlijke ‘feel good drug’. Endorfine stimuleert op haar beurt weer de afgifte van serotonine en dopamine. Dit zijn hormonen die invloed hebben op onze stemming, zelfvertrouwen, geheugen, seksuele activiteit en eetlust.
  5. Beweging: Lichaamsbeweging helpt stress oplossen. Dit hoeft niet per se aikido te zijn. Ook yoga, dansen of gewoon wandelen werkt heel goed. Wanneer je lichaam beweegt worden er verschillende neurotransmitters (signaalstofjes) vrijgegeven die een positief effect hebben op je zenuwstelsel en zo op je mentale staat van zijn, waaronder ook endorfine (zie vorige punt).

Er is natuurlijk veel meer te vertellen en te lezen over het werk van Porges. Hieronder vind je een aantal lezenswaardige bronnen, waaronder het boek Business aikido. Daarin staat o.a. op een herkenbare manier beschreven hoe wij vechten, vluchten en verlammen in de dagelijkse praktijk. Dit herkennen is de eerste stap. Daarna gaat het erom hoe je balans te corrigeren, als startpunt voor minder stress, meer veerkracht en een veilig samenwerkingsklimaat. Zet hem op!

 

5. Bronnen en interessante verwijzingen

/0 Reacties/door
, , ,

Het schrijven van ‘Business aikido’ in 9 vragen

Jet Hopster, als redacteur betrokken bij de totstandkoming van het boek ‘Business aikido’, interviewde auteur Peter Hoogeveen over ‘het waarom’ en het schrijfproces en vroeg hem om tips voor ondernemers die ook een boek willen schrijven.

1. Waarom wilde je een boek schrijven?

Ik meende een bijzonder en delenswaardig verhaal te hebben waarvan ik (toen ik begon) al 8 jaar de praktische waarde in het bedrijfsleven zag. Er was naar mijn idee geen goed Nederlands boek over en geen praktisch Engelstalig boek. Daarbij voelde ik de behoefte om vanuit alles dat ik had verzameld mijn eigen verhaal op papier te zetten.

2. Hoe lang ben je bezig geweest met het schrijven?

Ik heb eerst in twee jaar tijd een paar grove versies geschreven. Daarbij ben ik voor mijzelf op zoek geweest naar de juiste flow en locatie om in te werken. Toen ik die eenmaal had heb ik 8 maanden gestructureerd aan het boek gewerkt.

3. Hoe organiseerde je dat naast je onderneming?

Ik had een kantoortje waar ik in alle rust kon werken. Tussendoor deed ik wat opdrachten waarmee ik geld verdiende. Maar eerlijk is eerlijk: ik heb in die periode veel minder omzet gemaakt. De toch wat naar binnen gekeerde energie van het schrijven vond ik lastig te combineren met de naar buiten gerichte energie die nodig is voor marketing.

4. Wat vond je tegenvallen bij het schrijven?

Ik heb voor mijzelf de lat hoog gelegd en wilde echt een gedegen verhaal schrijven en ook nog eens puntig. Mijn eerdere versies waren vaak te wollig. Soms kwam ik tot de conclusie dat ik het gewoon niet kon opschrijven omdat ik op een specifiek punt niet goed genoeg wist hoe het nu werkelijk zat. Dat was dan de trigger voor nader onderzoek. Die moeite heb ik genomen maar dat maakte wel dat ik een aantal maanden langer bezig was dan ik had bedacht.

5. Viel er ook iets mee?

Jazeker. Eenmaal de juiste plek gevonden (een kantoortje in het toch wat saaie Leusden) maakte ik echt meters. De rust zorgde ervoor dat er momenten waren dat elementen op hun plek vielen. Bijvoorbeeld mijn business aikido routekaart of speelveld. Daarin komt het hele verhaal samen in slechts 3 vragen. Die had ik anders niet snel kunnen bedenken. Verder is de hulp van mijn uitgever en redacteur fijn geweest. Wat in de laatste fase heel fijn was is de bevestiging (van Jet :)) van mijn conceptteksten. Kleine opmerkingen als ‘dit leest fijn’ en ‘een opmerking als deze geeft verbinding tussen tekstblokken’. Op een gegeven moment zag ik dat zelf niet meer.

6. Hoe heb je een uitgever gevonden?

Via een klant. Die tipte mij op NUBIZ. Dat contact was gelijk goed. Eigenlijk is de eerste uitgever die ik benaderde dus degene geworden die mijn boek heeft uitgegeven. Daarnaast heb ik nog wel wat andere uitgevers benaderd waarvan er een alleen al op de titel ‘aikido’ geen interesse had. Een ander gaf aan het te concurrerend te vinden met een eerder uitgegeven boek over ‘aikido en business’ en een derde vroeg mij om een manuscript in hardcopy aan te leveren. Dat heb ik maar gelaten omdat ik een goed gevoel had bij NUBIZ.

7. Wat vond je prettig aan het werken met een uitgever?

Het vakmanschap, het geduld (waarvan ik soms te weinig heb), het meedenken met zowel het boek als mijn business en ook de constructief-kritische opstelling. Ik voelde dat het boek daar beter van ging worden. Mijn aanvankelijke gevoel is intussen bevestigd. NUBIZ heeft er een prachtig boek van gemaakt.

8. Wat heeft het boek je opgeleverd?

Een eervolle shortlistnominatie voor Managementboek van het jaar 2019. Daar heb ik het boek niet voor geschreven maar dit is een hele fijne waardering. Natuurlijk benut ik dat in mijn marketing. Het levert mij ook opdrachten op, ook uit netwerken waar ik verder niet in zit. Daarnaast hele toffe reacties van mensen die ik niet ken die aangeven heel blij te zijn met het boek. Dat is bijzonder. Eeuwige roem, blije mensen en meer opdrachten dus. Bovendien is een boek een prachtig ‘visitekaartje’ , een waardevol naslagwerk en iets om trots op te zijn. Ik heb een steen verlegd ;).

9. Heb je een advies voor ondernemers die een boek willen schrijven?

Ik volgde eerst een aantal (gratis) webinars. Daaruit leerde ik om mijn onderwerp af te bakenen qua inhoud en doelgroep. Dat hielp om in de juiste taal en toon te schrijven. Zoek een ruimte waar je fijn (en lang) kunt werken. Ik heb een keer een week een huisje gehuurd. Dat was veel te duur en te kort, dat zou ik dus laten. Verder is het essentieel om schrijfblokken in je agenda te plannen. Geen afleiding: zitten en schrijven. Ik heb veel geleerd, met vallen en opstaan. Een volgende keer zou ik vooraf een keer met een schrijfcoach sparren over een aanpak. Jazeker, er pruttelen wat gedachten over een volgend boek. Wordt vervolgd!

Bekijk ook de website van Jet [red.]

Het boek ‘Business aikido’ inbladeren of bestellen? Click hier

/0 Reacties/door
, , , , ,

Business aikido principe 8: ‘weet wat je wilt bijdragen aan het grotere geheel’

Hoe houd je de rust die je tijdens je vakantie hebt hervonden wat langer vast, hoe kun je soepel samenwerken, zelfs met die ‘lastige’ collega en hoe breng je als leider meer rust en eenheid in je team? Daarover schreef ik 8 blogs, elk over een van de 8 aikidoprincipes uit mijn boek ‘Business aikido’. Dit is de laatste uit deze reeks over het principe; ‘weet wat je wilt bijdragen aan het grotere geheel’. Business aikido ontving een shortlistnominatie voor Managementboek van het jaar 2019 en is dus volgens de vakjury een van de 5 beste managementboeken van het afgelopen jaar.

 

‘Weet wat je wilt bijdragen aan het grotere geheel’

1. Waarom?

Dankzij een eigen koers is het in hectische, onoverzichtelijke situaties makkelijker om beslissingen te nemen en bij jezelf te blijven. Je bent minder snel geneigd om te ‘leunen’ op factoren buiten jezelf of daar de schuld te leggen voor jouw ongemak. Iemand die weet waar hij of zij voor staat heeft is aantrekkelijk en daarbij ook lekker duidelijk naar zijn of haar omgeving. Anderen gaan dan als vanzelf met je meedenken. Een organisatie met mensen die van zichzelf helder hebben waarvoor zij staan – en dat van elkaar weten – is krachtiger, wendbaarder en succesvoller.

2. Uit de organisatiepraktijk

Annelie is niet happy in haar baan als bejaardenverzorgster. Dat was zij ook al niet in haar vorige baan. Maar goed, deze kans deed zich nu eenmaal voor en haar onvrede was groot genoeg om de overstap te maken. Maar ondanks de andere omgeving was deze baan al snel op de vorige gaan lijken. Ze voelde zich gevangen en merkte dat ze steeds vaker moe thuis kwam. In mijn coachgesprekken met haar kwam zij tot het inzicht dat zij eigenlijk niet goed wist wat zij wilde, zich te veel liet leiden door wat er toevallig beschikbaar was en – dit was voor haar een doorbraak – dat zij eigenlijk helemaal niet zoveel met ouderenzorg heeft.

Gelukkig voor Annelie bood haar werkgever haar de kans op een heroriëntatie. Naast het hervinden van haar evenwicht (ontspannen, centreren) als vertrekpunt hielp ik haar met het vinden van haar koers. Ikigai diende daarbij als vehikel vanwege verschillende invalshoeken die daarin samenkomen. Het Japanse tintje matcht ook fijn met business aikido.

In haar zoektocht is Annelie tot de conclusie gekomen dat het werken met kinderen veel leuker vindt dan met ouderen. Intussen heeft zij een bewuste overstap gemaakt. Het onbevangene van kinderen maakt dat zij haar werk als veel lichter ervaart. Zij heeft daarbij besloten om te staan voor ‘positieve zorg’. Dat maakt zij praktisch door de lichtheid die zij zelf ervaart terug te leggen in haar werk en de kinderen lekker veel complimentjes te geven.

3. Achtergrondinfo

Wij leven in een tijd waarin wij van bedrijven en organisaties verwachten dat zij betekenisvol zijn, de jongere generaties voorop. Tegelijk hebben wij onze persoonlijke koers of missie vaak helemaal niet zo scherp. De neiging om houvast te zoeken bij anderen of in een baan is dan veel groter. Maar, wij hebben niet zo veel invloed op de besluiten van anderen en een baan is per definitie aan verandering onderhevig. In zo’n geval beïnvloedt dat ook jou. Veel sterker, aantrekkelijker en prettiger is het wanneer je je eigen koers of missie bepaalt. Dan sta je veel steviger, raak je minder snel uit balans en zal je omgeving als vanzelf rekening met je gaan houden. In zo’n keuze schuilt heel veel kracht. Een aansprekend voorbeeld is Morihei Ueshiba, de grondlegger van aikido. Ueshiba besloot halverwege zijn leven om alles wat hij tot dan toe over krijgskunsten had geleerd in dienst te stellen van het bevorderen van vrede. Dit besluit markeert het ontstaan van aikido, de kunst die nu over de hele wereld door duizenden mensen wordt beoefent, ontstaan uit slechts 1 besluit.

Annelie had baat bij Ikigai, een Japans concept dat staat voor een passievol, betekenisvol leven. Het is afkomstig van het eiland Okinawa. Mensen daar leven eenvoudig, zijn gelukkig en worden bovengemiddeld oud.

4. Er zelf mee aan de slag

Hulpmiddel: Een aardig hulpmiddel is deze online vragenlijst: https://ikigaitest.com. Het geeft een aardig beeld van wat voor jou belangrijk is. Ik werk Ikigai hier niet verder uit. Google hierop als je hierover meer wilt weten.

Vanuit je centrum: Wat belangrijk is voor als je op zoek gaat naar je eigen koers en missie dat is dat je vertrekt vanuit balans, rust en ontspanning. Dat kun je eenvoudig bereiken door te centreren. Je zet dan al je intelligentiebronnen (hoofd, hart, lijf) ‘aan’ en komt dan tot betere, gewogen besluiten.

Stap voor stap scherper: Je hoeft niet alles in een keer te bedenken. Een richting zetten volstaat. Het mag een groot of klein gebaar zijn, wat telt is dat het betekenisvol is. Stel je koers vervolgens gaandeweg steeds wat scherper. Je zult dan al snel merken welke zaken daar niet bij passen en welke juist wel. het brengt je steeds dichter bij je kern.

5. Hoe verder vanaf hier?

Tot zover deze blogreeks. Ik hoop dat je er waardevolle inzichten uit hebt gehaald. Weet wel dat de werkelijke waarde van business aikido zich past ontvouwt als je er zelf mee aan de slag gaat. Daarom attendeer ik je op onze open programma’s: https://www.kiworkx.nl/agenda-open-programmas/

Zit jouw training er niet tussen schroom dan niet om contact op te nemen voor een vrijblijvend persoonlijk advies: https://www.kiworkx.nl/contact/

/0 Reacties/door
, , , , ,

Business aikido principe 3: ‘ontspan volledig’

Speciaal voor jou en voor jouw team post ik vanaf 18 juni om de week een blog waarin ik één van de 8 aikidoprincipes uit mijn boek ‘Business aikido’ uitwerk naar praktische waarde voor op de werkvloer. Voor een optimale start na het zomerreces met minder stress, minder fricties en met meer rust, evenwicht, resultaat en werkplezier.

Business aikido ontving een shortlistnominatie voor Managementboek van het jaar 2019 en is dus volgens de vakjury een van de 5 beste managementboeken van het afgelopen jaar. Doe er je voordeel mee! Deze week het derde principe:

  

‘Ontspan volledig’

1. Waarom?

Over het waarom van dit derde principe kan ik kort zijn. Als wij ontspannen zijn dan zijn we ontvankelijker, sensitiever, flexibeler, sneller, energieker, evenwichtiger, aantrekkelijker en veel minder kwetsbaar. Redenen genoeg dus. Maar echt ontspannen is in onze westerse wereld nog niet zo gemakkelijk. Wij leven in een resultaat gedreven en competitieve maatschappij. We schromen niet om elkaar onder druk te zetten stellen en stellen hoge eisen aan elkaar … en aan onszelf. ‘Ik moet carrière maken’, ‘ik wil het goed doen’ en ‘ik moet bijhouden wat er in (meerdere) groepsapps wordt gedeeld omdat ik anders het gevoel heb iets gemist te hebben’, ‘we staan voortdurend ‘aan’’. Zo maar wat quotes uit het nationale stressdebat van vorige week. Het wijst allemaal spanning. De negatieve effecten hiervan op ons lichaam zijn fors. We gaan sluipenderwijs steeds slechter functioneren en dat terwijl we steeds hogere eisen aan elkaar stellen. Bepaald geen duurzaam scenario en juist daarom is een goed begrip van dit derde principe – juist nu – van groot belang.

2. Uit de organisatiepraktijk

Freek werkte als salesmanager bij een middelgrote ICT-dienstverlener. Een pittige job, mede doordat het bedrijf vorig jaar een paar voorname klanten was kwijtgeraakt aan de concurrentie. De directie had daarop een forse druk gelegd op het scoren van nieuwe klanten. Een veel hogere druk dan voorheen wat bij Freek resulteerde in een hinderlijke stress waarmee hij nu al 8 maanden dagelijks naar zijn werk kwam. Thuis was hij prikkelbaar, op zijn werk kortaf, soms ronduit bot en zijn teamleden ontliepen hem als dat kon. Onder het mom van ‘fake it until you make it’ probeerde Freek zijn spanning zoveel mogelijk te maskeren. Tot vorige week. De opzegging van nog een belangrijke klant had hem moedeloos gestemd en slapeloze nachten bezorgd. Tijdens het aan het MT presenteren van de achterblijvende resultaten klapte Freek dicht. Gevoelens van schaamte, angst, onzekerheid en boosheid op zichzelf speelden hem nu parten. Zijn huisarts diagnosticeerde een beginnende burn-out.

Freek besefte zich dat het anders moest en gelukkig vond hij een adequate coach met wie hij aan een vlot maar ook degelijk herstel werkte. Tijdens zijn herstel vernam hij van een paar van zijn vertrouwelingen hoe de spanning op het laatst zichtbaar was geweest in zijn houding, op zijn gelaat en in zijn gedrag. Bovendien had het impact gehad op het functioneren van het hele team. Zijn mensen hadden zich niet gesteund gevoeld. Niet verwonderlijk, want Freek was een tijd mentaal afwezig geweest. Nu pas realiseerde hij zich hoe hij goed bedoelde signalen uit zijn omgeving had genegeerd en hoe belangrijk het is om – als leider des te meer – je bewust te zijn van je eigen balans en houding.

3. Achtergrondinfo

Werkstress is al jaren beroepsziekte nummer 1 in Nederland. 1 op de 6 heeft er last van en het kost onze samenleving jaarlijks bijna 9 miljard euro. Dat mag een fors probleem heten. Vanuit het perspectief van aikido bezien is spanning een van de belangrijkste oorzaken voor stagnatie. Als mens beweeg je dan trager, ben je veel kwetsbaarder en loop je veel sneller vast in interactie met je omgeving. Ditzelfde geldt voor een gespannen team of organisatie. De beweging stokt, mensen voelen zich veel sneller onveilig en aangevallen en echt samenwerken wordt bemoeilijkt, simpelweg door de weerstand die dan ontstaat. Omdat wij alleen 100% invloed hebben op wat wij hier zelf in doen hou ik het in de rest van deze blog dicht bij jou.

Spanning in je lijf heeft als eigenschap dat het toeneemt. Onopgeloste spanning, stress dus, in ons lichaam maakt dat stresshormonen, adrenaline, noradrenaline en cortisol, ons lichaam in de overlevingsmodus brengen. Dit veroorzaakt een snellere hartslag, een hogere bloeddruk en de bronchiën in onze longen verwijden voor meer zuurstof. Maar continue spanning het maakt ook dat ons immuunsysteem slechter gaat functioneren. We worden vatbaarder voor ziektes zoals diabetes of hart- en vaatziekten en het libido en vruchtbaarheid nemen af. En ons gedrag? We voelen ons opgejaagd, worden intoleranter en kunnen veel minder goed omgaan met tegenslagen. Dag veerkracht.

Volledig kunnen ontspannen is dus een fundamentele competentie. Vanuit aikido zijn er twee ingangen die daarbij zeer behulpzaam zijn en heel direct werken. Je fysieke houding en je adembeweging. Hieronder een eenvoudige vorm voor beide ingangen.

4. Er zelf mee aan de slag

  • Ontspan via je fysieke houding: Als je helemaal recht staat, dat wil zeggen volledig in lijn met de zwaartekracht, dan kan je lichaam ontspannen. In het plaatje hierboven is daarvan alleen sprake bij het meest linker poppetje. De andere vier staan allemaal op hun eigen manier scheef. Dat is bij de meesten van ons het geval, simpelweg door de conditionering van onze moderne wereld waarin we uren per dag in een stoel zitten of hangen. Meestal niet recht. Zie dat een kanteling in het bekken consequenties heeft op allerlei andere plekken in een lichaam. Zo kun je jezelf rechten.
    1. Ga met je voeten op heupbreedte staan, zo dat je tenen naar voren wijzen. Rol je schouders een keer naar achteren.
    2. Kom langzaam een stukje op je tenen staan en vind zo je balans.
    3. Zak nu langzaam recht met de zwaartekracht mee naar beneden, tot je hielen de grond raken. Zo sta je recht. Sommigen zullen het gevoel hebben wat meer naar voren te staan. Dat kan kloppen. Velen staan onbewust wat naar achteren. Wat telt is dat je kunt voelen dat je lichaam ontspant. Herhaal de oefening eventueel, maar dan langzamer. Alleen de vertraging kun je voelen wat er in je lijf gebeurt.
  • Ontspan via je adembeweging: Gewoon doorademen is nog een hele kunst. Onbewust zetten we vele maken per dag onze adem vast. Let er maar eens op, bijvoorbeeld bij iets simpels als het opstaan uit je stoel. Daarmee blokkeer je de natuurlijke ademstroom en dat geeft spanning. Als je het bij jezelf merkt, doen het dan opnieuw maar blijf dan doorademen. Zo voorkom je spanning en als het goed is gaat het ook nog eens gemakkelijker.
  • Geef een glimlach weg: Ons voorhoofd is een graadmeter voor eventuele spanning in ons lichaam. Met een glimlach ontspant je voorhoofd … maar ook de rest van je lichaam. Oh ja, een glimlach is de kortste verbinding tussen twee mensen. Het werkt aanstekelijk.

5. Het vervolg …

Ik hoop dat deze blog waardevol voor je was. Zo ja, deel hem dan met anderen voor wie dit ook interessant kan zijn. Over 2 weken, op dinsdag 30 juli 2019, post ik de volgende blog over al weer het vierde aikidoprincipe dat luidt; doe alles vanuit je centrum. Een kernprincipe omdat dit gaat over jouw natuurlijke krachtbronnen. Je kunt daar dan de hele maand augustus mee oefenen zodat je startpunt voor na de zomer krachtig is.

Als jij niet kunt wachten dan heb ik een paar opties voor je:

  1. Lees mijn boek ‘Business aikido’. Via deze link kun je bestellen of blader door het boek: https://www.kiworkx.nl/boek/
  2. Inspirerende keynote voor je evenement? Een masterclass voor jouw (management)teamdag? Een meerdaagse teamtraining? 1 op 1 begeleiding?

Contact mij voor informatie: https://kiworkx.nl/contact/ of bel 06-41118827

Tot de volgende blog.

/0 Reacties/door