‘Gewoon blijven doorademen’

Voor de een is het iets onbewusts, de ander maakt er een heuse studie van en weer een ander vindt het zweverig: Ademen. Wat het voor jou ook betekent, een aantal zaken met betrekking tot ademen zijn goed om te weten. Want naast drinken en eten is het een primaire levensbehoefte, waarop je bovendien invloed hebt.

 

Adem in beweging

Onze adembeweging is een spiegel voor hoe wij omgaan met gebeurtenissen in het leven. Raken wij gestrest, dan spannen wij ons lichaam aan waarbij de adembeweging oppervlakkiger wordt en ons uithoudingsvermogen afneemt. Staan wij, bijvoorbeeld als gevolg van stress, in de overlevingsstand, dan is een van de reacties van ons lichaam dat de bronchiën in onze longen verwijden als gevolg van de grote hoeveelheden stresshormonen die ons lichaam dan aanmaakt. Zijn we bang, dan schiet onze adem omhoog. Voelen we ons veilig, dan wordt onze adembeweging dieper als gevolg van de ontspanning. Grofweg twee patronen komen heel veel voor.

Zuchten: Na een intensieve werkdag eindigen we niet zelden op de bank, met een diepe zucht. We staan onszelf eindelijk toe om wat spanning los te laten. Een indicatie dat wij onze energie die dag niet goed hebben verdeeld. Zuchten oppervlakkig inademen en krachteloos uitademen, meestal gepaard gaand met een ingezakte houding. Een symptoom voor onbalans.

Blokkeren: Een andere manier is onze adem om de haverklap vastzetten. Ga maar eens na; pak eens een voorwerp dat net buiten je reikwijdte ligt. Wat deed je met je adem? Sta eens op van je stoel. Wat deed je met je adem? Ga weer zitten. Wat deed je nu met je adem? Grote kans dat je in alle drie deze voorbeelden je adem vastzette. Anders gezegd; je blokkeerde je adembeweging. Weet dat je dezelfde bewegingen ook kunt doen, veel gemakkelijker zelfs, als je gewoon blijft doorademen. Bram Balfoort, ademtherapeut en autoriteit op dit gebied, verwoorde zijn bevindingen eens als volgt:

“Hebben we het druk en leven we onder hoogspanning, dan is ook de ademhaling hoog. Zijn we drukke types, dan is de ademhaling snel en oppervlakkig. Zijn we angstig, dan wordt de keel dichtgesnoerd. Zijn we onzeker in onze uitingen, dan stokt de luchtstroom. Laten we ons gaan, dan ontsnapt een zucht. Keren we in de koestering van ons lichaam in, dan roert de buik zich. Voelen we ons vast en stevig op de grond staan, dan beweegt ook de adem laag. Hebben we lang stilgelegen, dan zijn het lichaam en de ademspieren stijf. Willen we onszelf wakker krijgen, dan openen we de mond en gapen diep.” Bram Balfoort (ademtherapeut).

 

Adem halen?

Mijn eigen leermeester op het vlak van adem en KI, Aalt Aalten, leerde mij een aantal bijzonder inzichten aanvullend hierop. Zo stelde hij dat ‘ademhalen’ feitelijk een onjuiste term is. Het impliceert dat je adem moet halen, maar onze adembeweging gaat vanzelf. Daar hoef je niets voor te doen. Anderen spreken over ‘buikademhaling’. Ook dit is een verkeerde term. Als je onze natuurlijke adembeweging volgt dan zie of merk je dat niet alleen je buik, maar onze hele bekkenbodem uitzet bij een inadembeweging. Bij het uitademen span je dit hele gebied aan waardoor de adem weer uit ons lichaam verdwijnt. Het middenrif, de belangrijkste spier bij het ademen, doet het tegenovergestelde. Die ondersteunt de adembeweging door aan te spannen bij het inademen en te ontspannen bij het uitademen. Hij sprak consequent over de ‘bekkenbodem adembeweging’. Het lijken misschien maar woorden, maar het is echt meer dan dat.

 

Hoe dan wel?

In aikido is het een van de bewuste thema’s die bestudeerd worden. Als manier om energie te laten stromen, als krachtbron voor bijzondere worpen (zie foto onderaan deze blog) en technieken en om te ontspannen onder extreme druk. In aikido doen we dat niet zittend op een matje, maar in beweging, in het vuur van de strijd. Dat maakt het enerzijds uitdagend maar tegelijk ook zeer krachtig om te ervaren. De volgende oefening kan je helpen om je adembeweging weer vrij en natuurlijk krachtig te maken.

Oefening bekkenbodem adembeweging (Bron Business aikido)

Deze oefening is een manier om de natuurlijke adem- weg weer vrij te maken en te verdiepen.

1. Ga rechtop en ontspannen op een stoel
2. Adem bewust, langzaam en moeiteloos door je mond in, richting de zitting van je stoel en houdt daarbij je borst laag. Sta je hele onderlichaam toe om uit te zetten bij het Niet alleen je buik,maar ook je onderrug. Voel hoe je zitbotjes daarbij licht in de zitting van de stoel drukken.
3. Laat je adem drie seconden lang in je onderlichaam, zonder je keel vast te zetten.
4. Adem daarna door je mond Niet in één zucht maar gelijkmatig waarbij je de ademstroom langzaam steeds wat groter maakt.
5. Herhaal de stappen 2 t/m 4 rustig en

Wanneer je dit 5x per dag doet, maximaal 2 minuten per keer, geeft dat binnen een paar dagen al eenmerkbaar resultaat. Je ademt dieper en voelt je energieker. Ook je neusdoorgang opent zich hierdoor meer.

Niet iedereen kan het uitzetten van het onderlichaam de eerste keer voelen. Dit duidt op spanning. Jeadem blijft daardoor ook nu hoog en oppervlakkig. Het kan helpen om je handen op je onderrug te leggen en daarnaar toe te ademen.

 

Ademkracht en KI

Misschien denk je nu; Hoe werkt dit dan op de mat? Dat krachtig zijn door simpelweg te ademen klinkt toch interessant. Bij een doorgaande dus niet geblokkeerde adembeweging blijft alles stromen. Daar kunnen we een enorme kracht aan ontlenen, zeker omdat dit gepaard gaat met ontspanning. Om dit te bevatten helpt het om het concept spierkracht even wat te herkaderen. Bij een spierkrachtmeting, zoals bij armpje drukken of gewichten heffen, zetten we vaak onze adem vast op de krachtsuiting (1, 2 en ….huhggg!). Bij aikido leer je bewegen in de adembeweging. Die komt niet vanuit de bij een beweging betrokken spieren, maar uit ons hele lichaam. Zoals een baby wanneer je die optilt. Die is niet gespannen, maar juist ontspannen … maar ook massief, vol levensenergie (KI) en alles stroomt.

Mijn Japanse aikidogrootmeester Morito Suganuma liet mij dit eens op de mat ervaren. Waar ik probeerde hem met al mijn kracht om te duwen weerstond hij mijn (spier)kracht moeiteloos. Daarna wierp hij mij met een kokyu ho (ademworp) over de mat, respectvol, gecontroleerd maar oersterk. Even nog wat  relevante feitjes: ik was tenminste 20 kilogram zwaarder, 20 jaar jonger en (ik dacht) fysiek sterker. Zijn wijze les: gewoon blijven doorademen.

 

Foto bovenaan deze blog: Kokyu Ho (ademworp): Peter Hoogeveen en Morito Suganuma Shihan