, , ,

Van tegenstanders naar medestanders binnen 2 minuten

Tegenstanders? Jazeker, want er wordt wat afgevochten in onze westerse zakenwereld. Zelfs binnen bedrijven en organisaties. Gelukkig niet in fysieke zin maar des te meer met woorden en gedrag. Zo praten wij over concurrenten verslaan, een argumentenstrijd voeren en posities innemen, bijvoorbeeld bij een reorganisatie. ‘Hoezo eenheid?’ denk ik dan als aikidopractitioner, wetend dat met iedere verdeeldheid krachtverlies gepaard gaat. Een vermogen aan energie, tijd en geld verspillen wij zo door de manier waarop wij met elkaar omgaan. Wat misschien nog wel zorgwekkender is; wij zijn dit normaal gaan vinden …

Herkennen

Kijk om je heen en je ziet het gebeuren: politiek spel, tactisch bewegen, juist niet bewegen of de subtielere variant; ‘ja’ zeggen en ‘nee’ doen. Strategieën om zaken naar onze hand te zetten. Doelgericht als wij zijn geworden en met een workload die te groot is voor de ons beschikbare tijd duwen wij onze standpunten naar voren in de hoop zo ruimte en instemming te creëren. Daarbij zijn we ongemerkt al harder gaan praten en ervaren wij tegenargumenten, vaak waardevolle feedback, als hinderlijk. Tegenstanders! We zijn zo met onszelf bezig dat wij nauwelijks nog oog hebben voor wat er bij de ander gebeurt.

De andere kant zal op iedere vorm van duwen of trekken, fysiek of mentaal, reageren met weerstand. Dit is een wet. In het voorbeeld zoals hierboven omschreven hebben we dus weerstand veroorzaakt door, zonder echte aandacht voor de ander, ons punt er door te willen duwen. Aangenomen dat die ander niet ons belang en onze urgentie deelt zal de mate van commitment laag zijn. Geen volmondig ‘ja!’ dus en waarschijnlijker een ‘ja, ja’ (in de Achterhoek betekent dit ‘nee!’). Zelfs al vind je dit nog geen echte tegenstanders, het zijn zeker nog geen medestanders. Het effect blijkt vaak pas veel later. Ik heb heel vaak meegemaakt dat resultaten uitbleven en dat partijen elkaar dan verwijtend aankeken. Tijdverlies, teleurstelling en verdeeldheid. Het kan zo makkelijk anders.

Een voorbeeld

Een aantal jaren geleden ging ik zelf grandioos de mist in. Ik was als HR manager speciaal naar kantoor gekomen voor een kort, maar voor mij belangrijk overleg met een bestuurder. Hij zou die week daarna afwezig zijn. Op het moment dat ik hem enigszins gehaast zie binnen komen val ik met de deur in huis. Hij reageert op mij. Ik reageer weer op hem en hij vervolgens weer op mij. Na een minuut of 10 is ons gesprek afgelopen zonder het door mij beoogde resultaat. Pas wanneer hij mijn kamer heeft verlaten besef ik mij wat ik heb gedaan … en wat ik heb nagelaten.

Anderhalve week later zoek ik hem op in zijn kantoor. Ik vraag hem geïnteresseerd naar zijn vakantie en laat hem zijn verhaal doen. Als hij klaar is met vertellen vraagt hij als vanzelf naar mijn week. In alle openheid deel ik mijn ervaring van ons vorige gesprek en we kunnen er samen om lachen. Op dit moment is het al gebeurt! Ik heb mijn medestander ingeschakeld. In alle rust bespreek ik mijn punt en komen we tot een gezamenlijk besluit.

Eénheid

Een van de geheimen die aikido tot een effectieve krijgskunst maken is het ‘één worden’ met de aanvaller, ook wel includeren of blenden genoemd. Naast de ander gaan staan, zo samen een eenheid vormen door eerst oprecht aandacht geven aan de richting die de ander aangeeft. Het is een keuze die wij vooraf maken. Alleen door onze positie te veranderen van tegenover naar naast de ander, creëren wij een totaal ander vertrekpunt. De ander zal zich door ons gezien en gehoord voelen en de weerstand lost daarmee op. In bedrijven werkt het precies zo.

Zo eenvoudig? Op een principieel niveau wel ja. De praktijk is echter niet zo gemakkelijk. Wat ons hierbij vooral in de weg staat is onze eigen automatische piloot. Die stuurt onze triggers aan die ons in een oogwenk terugzetten in onze vecht- of vluchtmodus. Het goede nieuws is dat wij onze aangeleerde patronen kunnen overschrijven. Dat vraagt bewust en veel oefenen maar het is de moeite meer dan waard!

Reset your mind

De mindset van waaruit wij naar zaken kijken bepaalt ons handelen, al ons handelen, direct vanaf het begin. Wanneer wij denken in termen van tegenstanders dan ontmoeten wij tegenstanders. Onbewust dragen we dit uit in ons gedrag. Andersom werkt het ook. Wanneer wij besluiten om eerst naast de ander te gaan staan dan krijgt de voedingsbodem voor een eventuele strijd geen kans. Ineens is er dan ruimte. En die tegenstander? Niet gezien maar in plaats daarvan wel een medestander ontmoet.

Slechts 2 minuten

‘Ja maar .. dat kost zoveel tijd’ krijg ik wel eens terug tijdens mijn trainingen. In de meeste gevallen gaat het om maximaal 2 minuten aan tijd en ik durf te stellen dat dit de beste tijdinvestering is die wij op dit moment in organisaties kunnen doen als het gaat om effectief samenwerken. Doen dus! Het volgende structuurtje kan je helpen:

In 5 stappen

  1. Set your mind: wees bereid de ander oprecht te ontmoeten.
  2. Nodig de ander uit om zijn of haar verhaal te vertellen (let op: nee is een optie!).
  3. Beweeg mee: luister geïnteresseerd naar de ander en laat hem of haar helemaal uitpraten.
  4. Geef nu pas richting door jouw verhaal te vertellen en wees bereid de waardevolle inzichten uit het verhaal van de ander daarin mee te wegen.
  5. Laat elkaar zorgvuldig los: ongeacht of je het met elkaar eens bent geworden, zorg voor een respectvolle afronding. Dat kan eenvoudig door de ander te bedanken voor zijn of haar verhaal.

Benieuwd naar je ervaringen. Deel ze hieronder. Succes!